Nëse të duhej një arsye më shumë për të bërë ecje çdo ditë, shkenca sapo të dha një
E Martë 29 Korrik 2025, 10:10
Dritare.net
Nëse të duhej një arsye më shumë për të bërë ecje çdo ditë, shkenca sapo të dha një. Një studim i ri tregon se ecja e përditshme mund të zvogëlojë rrezikun sidomos te personat që kanë një predispozitë gjenetike për sëmundjen e Alzheimerit.
Studiuesit ndoqën për 10 vjet afro 3,000 pjesëmarrës të moshës 70 deri në 79 vjeç, të cilët raportuan zakonet e tyre të përditshme të ecjes. Ata që ruajtën ose shtuan sasinë e ecjes gjatë viteve treguan përmirësime të dukshme në shpejtësinë e përpunimit të informacionit dhe funksionin ekzekutiv dy aspekte thelbësore të shëndetit mendor.
Roli i gjenetikës dhe ecjes
Efektet pozitive të ecjes ishin veçanërisht të dukshme te ata që kishin gjenin APOE4, një variant që lidhet me rrezik më të lartë për zhvillimin e Alzheimerit. Ky gjen vështirëson pastrimin e pllakave të dëmshme në tru, të cilat dëmtojnë qelizat nervore dhe çojnë në humbje progresive të kujtesës dhe funksioneve të tjera.
“Ecja nuk mund t’i ndryshojë gjenet tuaja,” tha autorja e studimit, Dr. Cindy Barha nga Universiteti i Calgary-t në Kanada, “por mund të ndihmojë në zbutjen e efekteve të tyre.”
Si ndikon Alzheimeri në tru
Alzheimeri është një formë e rëndë e demencës që shkaktohet nga grumbullimi i pllakave amiloide në tru. Këto bllokojnë komunikimin midis neuroneve dhe përfundimisht shkaktojnë vdekjen e tyre. Kur qelizat nervore vdesin, pacientët përjetojnë humbje kujtese, konfuzion, ndryshime të personalitetit dhe rënie fizike. Sëmundja është fatale dhe ende nuk ka një kurë.
Si ndihmon ecja trurin?
Ka disa teori se si ecja ndikon pozitivisht në tru:
Rrit prodhimin e BDNF: Ecja ndihmon trupin të prodhojë një proteinë të quajtur BDNF (faktor neurotrofik i derivuar nga truri), e cila nxit rritjen e qelizave nervore dhe lidhjet mes tyre — si një “pleh” për trurin.
Ul inflamacionin në tru: Alzheimeri lidhet me inflamacion kronik në tru. Qelizat imune të trurit, të quajtura mikroglia, mund të fillojnë të sulmojnë edhe qeliza të shëndetshme nëse janë tepër aktive. Ushtrimet fizike ndihmojnë që këto qeliza të funksionojnë më mirë dhe në mënyrë më të kontrolluar.
Përmirëson qarkullimin e gjakut: Aktiviteti fizik përmirëson shëndetin e zemrës dhe qarkullimin e gjakut, gjë që ndihmon në furnizimin më të mirë të trurit me oksigjen dhe lëndë ushqyese.
Sa duhet të ecim?
Studimi nuk caktoi një numër të saktë hapash, por hulumtime të mëparshme japin disa udhëzime. Një studim i vitit 2022 tregoi se edhe rreth 3,800 hapa në ditë, në çdo ritëm, mund të ulin rrezikun e demencës me 25%.
“Ende po përpiqemi të përcaktojmë sasinë minimale të nevojshme për grupe të ndryshme – për shembull, burra kundrejt grave apo mbartësit e gjenit APOE4 krahasuar me ata që nuk e kanë,” tha Barha.
Sado pak të jetë – një shëtitje e mëngjesit, një ecje e shkurtër pas drekës, apo disa hapa nëpër shtëpi gjatë ditës – çdo lëvizje ka rëndësi. Mbajtja e një rutine të qëndrueshme ecjeje jo vetëm që përmirëson shëndetin fizik, por mund të jetë çelësi për të mbrojtur trurin dhe kujtesën tuaj për shumë vite që vijnë./L.F-dritare.net
