Studiuesi tregon historinë e panjohur: Si e planifikuan fqinjët, ndarjen e vilajeteve shqiptare!
E Mërkurë 8 Tetor 2025, 20:08
Dritare.net
Luftërat Ballkanike (1912-1913) nuk lindën rastësisht: ato ishin rezultat i përplasjes së interesave kombëtare, rivaliteteve rajonale dhe dobësimit të Perandorisë Osmane. Studiuesi ushtarak Përparim Rexhepaj thotë në Shqip nga Dritan Hila në DritareTV se kjo periudhë është pak e studiuar nga shqiptarët, por shumë e dokumentuar nga fqinjët, si Serbia dhe Mali i Zi.
Arsyet kryesore që çuan në shpërthimin e Luftërave Ballkanike, sipas Rexhepajt, përfshijnë:
-Dobësimin e Perandorisë Osmane – Perandoria otomane po humbiste ndikimin dhe territorin, duke i hapur rrugë fqinjëve për zgjerim.
-Ambiciet territoriale të shteteve ballkanike – Serbia, Greqia, Bullgaria dhe Mali i Zi synonin vilajete shqiptare si Shkodra, Janina dhe Manastiri.
- Marrëveshjet dhe aleancat sekrete – Përgatitjet ushtarake dhe marrëveshjet midis këtyre shteteve synonin ndarjen e trojeve osmane.
Roli i fuqive të mëdha – Austro-Hungaria, sipas Rexhepajt, kishte mbajtur një qëndrim të fshehtë:
“Në dhjetor të 1895, Austro-Hungaria bëri një mbledhje të fshehtë për të diskutuar pozicionin ndaj vilajeteve shqiptare. Ata shikonin popullsinë shqiptare dhe territoret si një element strategjik, por nuk donin që Rusia të ndërhynte dhe planifikuan mënyra për të mbështetur interesat e tyre pa u përfshirë direkt në luftë.”, thotë Përparim Rexhepaj
-Mungesa e koordinimit shqiptar – Pa një udhëheqje të fortë në arenën ndërkombëtare, shqiptarët u vunë në një pozicion të vështirë për të mbrojtur territoret e tyre. Rexhepaj përmend veprimet diplomatike të Ismail Qemalit si përpjekje për të parandaluar copëtimin e trojeve shqiptare, por thekson se aleancat dhe pushtimet e fqinjëve e bënin këtë shumë të vështirë.
“Kjo periudhë ishte rezultat i një kombinimi interesash të jashtme dhe ambicieve kombëtare të fqinjëve dhe këto lëvizje historike formësuan kufijtë dhe tragjeditë që ndoqën popullsinë shqiptare.”
Luftërat Ballkanike shpërthyen për shkak të dobësimit osman, ambicieve të fqinjëve, aleancave sekrete dhe ndikimit të fuqive të mëdha, përfshirë Austro-Hungarinë. Pasojat për shqiptarët ishin humbje territoriale, zhvendosje dhe viktima të shumta, që ende mbeten pjesë e kujtesës historike të rajonit./K.C/dritare.net
