Gjokë Dabaj: Kur mësova shqip për herë të parë, unë dhe profesori shpërthyem në lot!
E Mërkurë 6 Gusht 2025, 20:08
Dritare.net
Në një intervistë prekëse për Dritare Tv, Gjokë Dabaj rrëfen marrëdhënien e tij të dhimbshme, të mohuar dhe më pas të rilindur me gjuhën shqipe. Ai kujton si iu ndalua të fliste shqip në shkollë si fëmijë në Jugosllavi, dhe si gjeti veten e tij të vërtetë në një klasë të thjeshtë në Prishtinë, në orën e parë të gjuhës shqipe, mes lotësh.
“Që fëmijë më ndaluan të flisja shqip. Në Shestan, në Mal të Zi, shkolla ishte në sllavisht. Madje edhe mësuesi shqiptar që kishim, kur na dëgjonte të flisnim shqip në pushim, dilte me një shkop dhe na godiste: ‘Mos fol shqip, fol nashke!’ thoshte. Ky urrejtje ndaj shqipes ishte plagë për mua.”
“Babai më solli një abetare në shqip që e kishin botuar në Prizren për të rritur. Ishte e vetmja gjë shqip që kisha në dorë. E mësoja fshehurazi, në shtëpi. Shqiptar në shtëpi, sllav në shkollë. E ndjeja veten si i ndarë më dysh.”
“Më vonë, kur shkova në Prishtinë, ndodhi diçka që nuk e harroj kurrë: ora e parë e mësimit në shqip. Ishte lënda gjuhë dhe letërsi shqipe. Profesori quhej Demush Shala. Ai po shpjegonte diçka shumë të thjeshtë: ‘Në dimër bie borë’. Po shkruante në dërrasë: ‘Dimri. Bora. Dimri’…”
“Unë isha ulur në fund të klasës, sepse isha më i madh në moshë se nxënësit e tjerë. Në atë moment, më erdhi një mall, një dhimbje, një gëzim, një pendesë e madhe. Nuk i mbajta dot lotët. Qava. Heshtur. Si fëmijë. Si njeri që më në fund po mësonte gjuhën e vet.”
“Profesori ndaloi. E pa që unë qaja. Me dorën e djathtë vazhdonte të shkruante në dërrasë, e me të majtën fshinte lotët me shami. Po qante edhe ai. Ai po qante sepse e kuptoi se çfarë do të thotë për një shqiptar të mësojë për herë të parë gjuhën e vet në klasë.”
Pse duhet të mësojmë shqip?Ja pse. Sepse ka njerëz që kanë qarë për të mësuar shqip
“Kur ndonjëherë dëgjoj ndonjë fëmijë që pyet: ‘Pse duhet të mësojmë shqip?’, unë them: për këtë! Sepse ka pasur njerëz që kanë qarë për ta mësuar atë. Sepse vetëm shqipja mund të na bashkojë. Kudo që jemi. Dhe sa më shumë të jemi, aq më të fortë jemi. Vetëm kështu ecet përpara, me numra.”
Rinia e Prishtinës dhe përqafimi i shqipes si akt lirie
“Në Normalen e Prishtinës, kishte një atmosferë të jashtëzakonshme. Kishim rrethe letrare, lexonim krijimet tona, diskutonim për letërsinë shqipe. Aty takova edhe Azem Shkrelin. Profesori Mehdi Kastrati, Abdullah Zajmi… Ishin të gjithë të mëdhenj, por edhe të përulur para gjuhës.”
“E gjithë rinia atje e kishte një qëndrim patriotik. Nuk ishte vetëm shkollë, ishte rezistencë. Ishte një akt për të thënë: ‘Po, ne jemi shqiptarë. Dhe po mësojmë shqip!’”
Përfundim: Gjuha si identitet, si atdhe, si lot
Gjokë Dabaj është një dëshmitar i rrallë i një kohe kur shqipja nuk të jepej me të drejtë, por ta fitoje me përpjekje. Ai nuk e mësoi shqipen në klasën e parë, por e përqafoi me lot në një klasë në Prishtinë, në një kohë kur të folurit e saj ishte akt guximi. Dhe për të, gjuha shqipe mbetet themeli i bashkimit të shqiptarëve kudo që janë./ dritare.net
