SHBA zgjat sanksionet për Ballkanin Perëndimor: Përpjekjet për t’i shmangur kërcënojnë sigurinë kombëtare
E Martë 24 Qershor 2025, 18:06
Dritare.net
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka vendosur të shtyjë për një vit tjetër gjendjen emergjente kombëtare për Ballkanin Perëndimor, duke theksuar se individë dhe grupe në rajon po përpiqen të shmangin sanksionet amerikane dhe përbëjnë kërcënim të vazhdueshëm për sigurinë kombëtare të SHBA-së.
Në njoftimin zyrtar të publikuar nga Shtëpia e Bardhë, theksohet se veprimet që cenojnë paqen, stabilitetin dhe proceset demokratike në vendet e Ballkanit Perëndimor—përfshirë dhunën ekstremiste, korrupsionin dhe sabotimin e marrëveshjeve ndërkombëtare—vazhdojnë të paraqesin një rrezik serioz për interesat amerikane.
Gjendja e emergjencës u shpall për herë të parë më 26 qershor 2001 nga Presidenti George W. Bush me Urdhrin Ekzekutiv 13219. Ajo kishte për qëllim të adresonte dhunën ekstremiste në ish-Republikën e Maqedonisë dhe pengesat në zbatimin e Marrëveshjes së Dejtonit në Bosnjë dhe të Rezolutës 1244 të OKB-së për Kosovën.
Në vitet në vijim, urdhrat janë zgjeruar për të përfshirë edhe Shqipërinë dhe probleme të tjera në rajon, si korrupsioni i përhapur, pengesat ndaj qeverisjes demokratike dhe integrimit euroatlantik, si dhe veprime që sfidojnë sovranitetin dhe integritetin territorial të vendeve të Ballkanit.
Urdhri më i fundit, 14140, i nënshkruar nga Presidenti Trump në janar 2025, përmend përpjekje të individëve për të shmangur sanksionet amerikane, ndërsa paralajmëron se këto veprime dëmtojnë sundimin e ligjit dhe besimin në institucionet demokratike.
“Veprimet që kërcënojnë paqen dhe përpjekjet për stabilizim ndërkombëtar në Ballkanin Perëndimor, si dhe situata që pengon përparimin demokratik dhe integrimin në institucionet transatlantike, vazhdojnë të përbëjnë një kërcënim serioz dhe të pazakontë për sigurinë kombëtare të Shteteve të Bashkuara,” thuhet në deklaratë.
Për këtë arsye, administrata amerikane vendosi të zgjasë për një vit tjetër gjendjen emergjente dhe masat ndëshkuese që rrjedhin prej saj, për të ruajtur presionin mbi ata që destabilizojnë rajonin.
Urdhri i plotë:
Më 26 qershor 2001, me Urdhrin Ekzekutiv 13219, Presidenti shpalli një gjendje emergjente kombëtare në lidhje me Ballkanin Perëndimor, në përputhje me Ligjin Ndërkombëtar për Kompetencat Ekonomike në Rast Emergjence (50 U.S.C. 1701 e në vijim), për të përballuar kërcënimin e pazakontë dhe jashtëzakonisht serioz ndaj sigurisë kombëtare dhe politikës së jashtme të Shteteve të Bashkuara, të përbërë nga veprimet e personave të përfshirë në, ose që ndihmojnë, sponsorizojnë apo mbështesin: (i) dhunën ekstremiste në ish-Republikën e Maqedonisë (tani Republika e Maqedonisë së Veriut) dhe gjetkë në rajonin e Ballkanit Perëndimor, ose (ii) veprime që pengojnë zbatimin e Marrëveshjes së Dejtonit në Bosnjë ose Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të datës 10 qershor 1999 në Kosovë.
Presidenti më pas e ndryshoi këtë urdhër me Urdhrin Ekzekutiv 13304 të datës 28 maj 2003, për të ndërmarrë hapa shtesë në lidhje me veprime të caktuara që pengojnë zbatimin, ndër të tjera, të Marrëveshjes Kornizë të Ohrit të vitit 2001 që ka të bëjë me ish-Republikën e Maqedonisë (tani Republika e Maqedonisë së Veriut).
Më 8 qershor 2021, Presidenti nënshkroi Urdhrin Ekzekutiv 14033, i cili zgjeroi fushën e gjendjes së emergjencës kombëtare të shpallur me Urdhrin Ekzekutiv 13219, i ndryshuar, duke konstatuar se situata në territorin e ish-Republikës Federale Socialiste të Jugosllavisë dhe në Republikën e Shqipërisë (Ballkani Perëndimor), gjatë dy dekadave të fundit, përfshirë minimin e marrëveshjeve dhe institucioneve pas luftës që pasuan shpërbërjen e ish-RFSJ-së, si dhe korrupsionin e përhapur brenda qeverive dhe institucioneve të ndryshme në Ballkanin Perëndimor, pengon përparimin drejt qeverisjes efektive dhe demokratike dhe integrimin e plotë në institucionet transatlantike, dhe për këtë arsye përbën një kërcënim të pazakontë dhe jashtëzakonisht serioz ndaj sigurisë kombëtare dhe politikës së jashtme të Shteteve të Bashkuara.
Më 8 janar 2025, Presidenti nënshkroi Urdhrin Ekzekutiv 14140, në dritën e ngjarjeve në Ballkanin Perëndimor, përfshirë përpjekjet e vazhdueshme nga individë për të sfiduar sovranitetin dhe integritetin territorial të kombeve të Ballkanit Perëndimor, për të minuar marrëveshjet dhe institucionet pas luftës, për t’u përfshirë në korrupsion të rëndësishëm që gërryen sundimin e ligjit dhe besimin në qeverisjen demokratike, dhe për të shmangur sanksionet e qeverisë së SHBA-së, dhe me qëllim që të ndërmerren hapa shtesë në lidhje me gjendjen emergjente kombëtare për Ballkanin Perëndimor.
Veprimet e personave që kërcënojnë paqen dhe përpjekjet për stabilizim ndërkombëtar në Ballkanin Perëndimor, përfshirë veprimet e dhunës ekstremiste dhe aktivitetet penguese, si dhe situata në Ballkanin Perëndimor që pengon përparimin drejt qeverisjes efektive dhe demokratike dhe integrimit të plotë në institucionet transatlantike, vazhdojnë të përbëjnë një kërcënim të pazakontë dhe jashtëzakonisht serioz ndaj sigurisë kombëtare dhe politikës së jashtme të Shteteve të Bashkuara.
Për këtë arsye, gjendja emergjente kombëtare e shpallur me Urdhrin Ekzekutiv 13219, nën të cilën janë ndërmarrë hapa shtesë në Urdhrin Ekzekutiv 13304, është zgjeruar në përmbajtje me Urdhrin Ekzekutiv 14033, dhe janë ndërmarrë hapa të tjerë shtesë me Urdhrin Ekzekutiv 14140, duhet të vazhdojë të jetë në fuqi përtej datës 26 qershor 2025. Prandaj, në përputhje me nenin 202(d) të Aktit për Gjendjet Emergjente Kombëtare (50 U.S.C. 1622(d)), unë po e vazhdoj për 1 vit gjendjen emergjente kombëtare të shpallur me Urdhrin Ekzekutiv 13219 në lidhje me Ballkanin Perëndimor.", thuhet në vendim./K.C/dritare.net
