Nepal: Protestat e të rinjve përmbysin qeverinë, krijohet parlamenti virtual
E Shtunë 13 Shtator 2025, 15:03
Dritare.net
Nepali po përjeton ditë historike pas protestave të dhunshme mbarëkombëtare që rrëzuan qeverinë e ish-kryeministrit KP Sharma Oli, duke sjellë në pushtet një figurë të re dhe simbolike: ish-kryegjyqtaren Sushila Karki, e cila është betuar si kryeministrja e parë grua në historinë e vendit.
Një lëvizje e udhëhequr nga “Generation Z”
Protestat nisën pas vendimit të qeverisë për të bllokuar disa platforma të njohura sociale, përfshirë Facebook dhe Instagram. Masa shkaktoi zemërim të menjëhershëm mes të rinjve, të cilët u hodhën në rrugë me pankarta kundër korrupsionit dhe papunësisë.
Demonstratat u përshkallëzuan shpejt në dhunë, ku të paktën 51 persona humbën jetën dhe mbi 1,300 u plagosën, ndërsa ndërtesa të rëndësishme të shtetit, përfshirë selinë qeveritare Singha Durbar në Katmandu, u dogjën nga protestuesit.
Discord si “parlament virtual”
Pas dorëheqjes së Oli-t dhe boshllëkut politik, organizatorët e lëvizjes protestuese u mblodhën në platformën amerikane të komunikimit Discord, ku krijuan një “parlament virtual” me mbi 145 mijë anëtarë.
Aty u zhvilluan debate dhe votime të hapura përmes sondazheve online për të zgjedhur një lider të përkohshëm. Sushila Karki, e njohur për qëndrimin e saj të vendosur kundër korrupsionit, fitoi mbështetje të gjerë dhe u konfirmua si kryeministre e përkohshme.
“Parlamenti i Nepalit sot është Discord,” tha për New York Times Sid Ghimiri, një 23-vjeçar krijues përmbajtjesh dhe pjesë e lëvizjes.
Çfarë është Discord?
Discord është një platformë komunikimi e krijuar në vitin 2015 nga Jason Citron dhe Stanislav Vishnevskiy. Fillimisht u bë për lojtarët që të flisnin me zë pa prishur lojën, por tani përdoret nga të gjithë. Ajo ofron biseda me tekst, zë e video, ndarje ekrani dhe mjete për menaxhim. Një server në Discord mund të mbajë deri në 500,000 persona, prej të cilëve 250,000 mund të jenë aktivë njëkohësisht. Sot përdoret jo vetëm nga lojtarët, por edhe nga programues, aktivistë dhe studentë.
Kush është Sushila Karki?
73-vjeçarja Karki ka qenë kryegjyqtare e Gjykatës së Lartë, duke mbajtur disa vendime të rëndësishme kundër korrupsionit, përfshirë dënimin e një ministri të qeverisë dhe rrëzimin e emërimit të një shefi policie.
Në vitin 2017 ajo u përball me një mocion për shkarkim nga ligjvënësit e atëhershëm, gjë që shkaktoi protesta publike dhe u tërhoq më vonë nga parlamenti.
Karki dhe bashkëshorti i saj kanë qenë aktivistë të hershëm të lëvizjes së viteve 1990 që i dha fund monarkisë absolute në Nepal. Ajo është autore e romanit Kara, të shkruar gjatë periudhës së burgimit të saj politik.
Zgjedhjet e reja dhe sfidat përpara
Si një nga aktet e para si kryeministre, Karki shpalli shpërndarjen e parlamentit dhe caktoi datën 5 mars 2026 për mbajtjen e zgjedhjeve të përgjithshme.
Ndërkohë, vendi po përpiqet të rikthehet në normalitet. Forcat e sigurisë kanë rifilluar patrullimin në Luginën e Katmandusë, ndërsa bankat dhe Gjykata e Lartë do të rihapen gradualisht.
Ekspertët theksojnë se sfidat kryesore të qeverisë së përkohshme do të jenë shuarja e tensioneve, rindërtimi i institucioneve të shkatërruara dhe garantimi i një procesi zgjedhor të drejtë e të lirë.
Nepali sapo ka nisur një kapitull të ri politik, ku për herë të parë drejtimin e vendit e merr një grua – e zgjedhur jo nga partitë tradicionale, por nga zëri i gjeneratës së re dhe fuqia e organizimit online./l.F-dritare.net
