Vajrat e farave, të shëndetshme apo të rrezikshme? Përgjigjen ekspertët
E Mërkurë 3 Shtator 2025, 15:03
Dritare.net
Në SHBA, vajrat e farave – përfshirë misër, sojë, luledielli dhe vajin e orizit – njihen si shkak për inflamacion dhe dëme qelizore nga disa influencues dhe figura publike, përfshirë Zëvendëskryeministrin Robert F. Kennedy Jr, i cili i ka quajtur amerikanët “të helmuar padashur” nga këto vajra. Ai ka rekomanduar kthimin tek yndyrnat shtazore, dhe disa zinxhirë të mëdhenj restorantesh, si Sweetgreen dhe Steak ‘n Shake, tashmë i kanë zëvendësuar vajrat e farave me yndyrë viçi.
Megjithatë, studiuesit e nutricionit kundërshtojnë këtë retorikë. Studime të mëdha, duke përfshirë një ndjekje të mbi 220,000 personave për tre dekada, tregojnë se konsumi i vajrave bimore, përfshirë vajrat e farave dhe ullirit, lidhet me një rrezik më të ulët të vdekjes së parakohshme krahasuar me yndyrnat shtazore.
Ekspertë si Richard Bazinet dhe Philip Calder shpjegojnë se vajrat e farave janë të pasura me yndyrna të pangopura dhe nuk shkaktojnë inflamacion nëse përdoren normalisht. Problemi kryesor lidhet me ushqimet ultra-përpunuara, jo me vetë vajin.
Po ashtu, argumentet kundër vajrave të farave për shkak të acidit linoleik dhe oksidimit gjatë gatimit janë të ekzagjeruara. Studimet tregojnë se vetëm 0.2% e linoleik acidit kthehet në substanca inflamatore, ndërsa vajrat janë natyrisht të pasura me antioksidantë që parandalojnë dëmtimin.
Ekspertët rekomandojnë përdorimin e një varieteti vajrash bimore, duke përfshirë kanola, sojë, ulliri, dhe avokado, në vend të kthimit tek yndyrnat shtazore, për të ruajtur shëndetin kardiovaskular dhe për të shmangur rritjen e vdekshmërisë nga sëmundjet e zemrës.
Frika ndaj vajrave të farave lidhen me dezinformim social dhe përdorim të gabuar, ndërsa studimet shkencore e konsiderojnë përdorimin e tyre të sigurt dhe të shëndetshëm./L.F-dritare.net
