Po më vrave, të vras! Ngjela: Si ligjet dhe traditat formuan krimin në Shqipëri!
E Martë 7 Tetor 2025, 18:06
Dritare.net
Për të kuptuar dhunën në shoqërinë shqiptare, duhet parë historia e saj. Avokati Spartak Ngjela sjell në vëmendje fenomenin e hakmarrjes, e cila dikur konsiderohej një normë morale, veçanërisht në Veri. 'Po më vrave, të vras,' ishte kodi që udhëhiqte marrëdhëniet shoqërore. Regjimi komunist, me egërsinë e tij, e luftoi këtë fenomen duke aplikuar dënimin me vdekje për pothuajse çdo vrasje për hakmarrje. 'Diktatura e dënonte hakmarrjen me vdekje. Ajo e frenoi shumë,' argumenton Ngjela. Pas rënies së regjimit dhe heqjes së dënimit me vdekje, ky instinkt i vjetër gjeti terren të ri për t'u shfaqur.
Në këtë kontekst, një faktor kyç që ndezi flakën e konflikteve ishte Ligji 7501 për ndarjen e tokës bujqësore. I hartuar dhe zbatuar në mënyrë kaotike, ky ligj krijoi pafundësi mbivendosjesh dhe padrejtësish, duke u bërë strumbullari i shumë krimeve në këto 35 vjet. 'Në qoftë se ligji nuk funksionon perfekt, kalon në vjedhje. Pronën time ta jep ty,' shpjegon Ngjela, duke theksuar se imperfeksioni i këtij ligji ka qenë një burim i vazhdueshëm tensioni dhe dhune. Sipas tij, niveli i ulët i 'koshiencës juridike' në Shqipëri në atë kohë bëri të pamundur hartimin e një ligji perfekt, duke lënë pas një trashëgimi konfliktesh që vazhdojnë të marrin jetë njerëzish edhe sot e kësaj dite.
