Evropa vendos gjoba për turistët problematikë!
E Premte 8 Gusht 2025, 18:06
Dritare.net
Turistët që udhëtojnë këtë verë drejt Evropës duhet të kenë më shumë kujdes se kurrë më parë jo vetëm me kremrat e diellit, por edhe me rregullat që po ndryshojnë me shpejtësi. Nga Turqia në Spanjë, nga Portugalia në Itali, shumë vende kanë nisur të aplikojnë gjoba të kripura për sjelljet e papërshtatshme të pushuesve. Por pse tani? Dhe a do të ndryshojë kjo mënyrën se si ne bëjmë pushime?
Gjobë sapo zbret nga avioni
Imagjinoni këtë skenë: sapo keni mbërritur në Antalya të Turqisë dhe mezi prisni të nisni pushimet. Zgjidhni rripin, ngriheni shpejt nga sedilja dhe merrni çantën nga dollapi mbi kokë, për të dalë sa më shpejt nga avioni. Por… keni gabuar. Një stjuardesë ju tërheq mënjanë dhe ju gjobit me 62 euro, sepse jeni ngritur nga sedilja para se avioni të ndalonte plotësisht. Një fillim jo shumë i ëmbël për pushimet tuaja.
Pushime të shtrenjta për turistët që nuk respektojnë rregullat
Këtë verë, shumë destinacione të njohura evropiane kanë vendosur të thonë “mjaft” ndaj turistëve që i kalojnë kufijtë e mirësjelljes. Në qytetin bregdetar të Albufeira-s në Portugali, nëse shëtit me rroba banje jashtë plazhit, mund të paguash deri në 1,500 euro gjobë. Në Ishujt Balearik të Spanjës – si Mallorca dhe Ibiza – pirja e alkoolit në publik mund të kushtojë deri në 3,000 euro. Edhe gjestet më të vogla, si “ruajtja” e një shezlongu dhe më pas largimi nga plazhi, mund t’i bëjnë pushimet më të shtrenjta.
Në fillim, këto masa mund të duken si një “pickim dore” ndaj vetë burimit kryesor të të ardhurave – turizmit. Por autoritetet vendase thonë se qëllimi nuk është penalizimi i të gjithëve, por mbrojtja e komuniteteve dhe vetë turistëve të sjellshëm.
“Rregullat, sado të ashpra mund të duken, synojnë të nxisin një mënyrë përgjegjëse dhe empatike udhëtimi,” shpjegon Jessica Harvey Taylor nga Zyra Turistike e Spanjës në Londër. “Ato mbrojnë përvojën e pushimeve për shumicën dërrmuese të vizitorëve që sillen si duhet.”
Nga rrobat te skuteri elektrik: çdo detaj ka rëndësi
Në Malaga, Spanjë, është prezantuar fushata “Përmirëso Qëndrimin Tënd”, që shpërndahet nëpër autobusë, rrjete sociale dhe postera, duke përcaktuar sjelljen e duhur në qytet: veshje e përshtatshme, ndalimi i ndotjes, zhurma e tepërt dhe përdorimi i pakujdesshëm i skuterëve elektrikë. Moszbatimi i këtyre rregullave mund të sjellë gjoba deri në 750 euro. Edhe në Albufeira, kodi i ri i sjelljes ndalon lakuriqësinë publike, urinimin jashtë ambienteve sanitare apo braktisjen e karrocave të supermarketeve në rrugë.
Por ndryshe nga zonat e ndjeshme si Ishujt Galapagos apo komunitetet e Sámi-ve në Lapland, ku këto rregulla janë të zakonshme për mbrojtjen e mjedisit dhe kulturës, tashmë ato po shfaqen në destinacione klasike si plazhet mesdhetare. Është një sinjal i qartë: sjellja e keqe turistike ka arritur kulmin, dhe bashkitë po reagojnë.
“Turizmi nuk duhet të jetë një barrë për qytetarët,” deklaroi kryetari i bashkisë së Calvià në Mallorca, Juan Antonio Amengual. “Duhet të veprojmë duke pasur në mendje dy prioritete: mbrojtjen e mjedisit dhe harmoninë me shoqërinë.”
Lista e gjobave po zgjerohet çdo ditë
• Ryanair mund të gjobisë pasagjerët problematikë me 500 euro ose më shumë.
• Në Cinque Terre, Itali, këpucët e papërshtatshme për ecje në shtigje malore mund të sjellin gjoba deri në 2,500 euro.
• Në Francë, duhanpirja në plazhe publike ose kënde lojërash ndëshkohet me 90 euro gjobë.
• Në Greqi, mbledhja e guaskave në plazh mund t’ju kushtojë 1,000 euro.
• Ndërsa në Venecia, larja në kanale mund të sjellë një gjobë prej 350 eurosh.
“Nuk është se turistët janë bërë më të këqij – por toleranca është ulur ndjeshëm,” thotë aktivistja për turizmin e përgjegjshëm, Birgitta Spee-König. “Shumë nga këto gjoba nuk janë vetëm ndëshkim – por thirrje për respekt.”
Protesta, kamera, policë qytetet marrin masa
Qytetarët janë lodhur. Protestat kundër mbipopullimit turistik kanë vite që janë shtuar në Evropë. Ndërsa ligje që kufizojnë qiratë afatshkurtra janë miratuar, autoritetet po shkojnë më tej, duke u treguar të gatshëm të prishin “qetësinë” e pushuesve për të mbrojtur qytetet e tyre. Por, ndonëse gjobat mund të frenojnë sjelljen e keqe për momentin, shumë ekspertë dyshojnë se ato do të sjellin ndryshime afatgjata.
“Gjobat nuk ndryshojnë kulturën,” thekson Spee-König. “Pa orientim më të mirë, bashkëqeverisje vendore dhe pritshmëri të përbashkëta, shumë pak do të ndryshojë. Destinacionet janë shtëpi, jo parqe lojërash.”
A po funksionojnë masat e reja? Ende nuk dihet. Robert Allard, që drejton një agjenci turistike në Algarve, vëren shtimin e kamerave dhe praninë e shtuar të policisë në zonat e natës. “Disa njerëz janë gjobitur,” thotë ai, “por shumë të tjerë nuk janë ende të ndërgjegjshëm për rregullat, pavarësisht posterave apo fletushkave në hotele.”
Fushatat për ndryshim sjelljeje kërkojnë kohë. Një sezon nuk do ta ndryshojë menjëherë kulturën e pushimeve, por mesazhi është i qartë: dielli, deti dhe rëra janë ende aty për ata që zgjedhin t’i shijojnë me maturi, përgjegjësi dhe respekt./E.P-dritare.net
