E errët dhe misterioze, hapësira mbetet padyshim një e panjohur e madhe për ne qeniet tokësore.
Pavarësisht përparimit të eksplorimeve përtej Tokës, hapësira është ende një mister për ne. Nga afër Tokës në hapësirën e largët, ajo kurrë nuk pushon së na magjepsuri. Këto janë disa fakte argëtuese për hapësirën që mendojmë se ia vlen t'i dimë.
1. Gjurmët në Hënë do të qëndrojnë për miliona vjet
Kanë kaluar më shumë se 50 vjet që kur Neil Armstrong shkeli me këmbën e majtë në sipërfaqen e Hënës dhe gjurmët e tij janë ende atje. Nuk ka mot, erë apo ujë që t'i shqetësojë, kështu që ata mund të qëndrojnë atje të patrazuar për miliona vjet.
2. Disa planetë nuk kanë sipërfaqe ku të zbresim
Ka katër gjigantë gazi në sistemin tonë diellor - Jupiteri, Saturni, Urani, Neptuni - ku nuk do të ishte e mundur të uleshe. Edhe pse i ndryshëm në përbërje, një gjigant gazi zakonisht përbëhet nga hidrogjen dhe helium dhe ka një qendër të vogël shkëmbore.
3. Sa larg udhëtoi njerëzimi në hapësirë
Voyager 1 ka fluturuar nëpër hapësirë për gati 44 vjet. Të dy Voyager 1 dhe 2 janë sonda hapësinore të nisura për të eksploruar sistemin diellor në vitin 1977 dhe kanë qenë në hapësirë tani për gati 44 vjet. Voyager 1 tani është 152,5 AU larg nga dielli ynë, gjë që e bën atë objektin më të largët të krijuar nga njeriu nga Toka. Në vitin 2012 arriti në hapësirën ndëryjore.
4. Pjesët e të njëjtit metal do të bashkohen përgjithmonë në hapësirë
Një efekt i njohur si saldim i ftohtë, nëse dy pjesë të të njëjtit material metalik preken në hapësirë, ato do të tërhiqen së bashku për të formuar një objekt. Megjithatë, metali është i veshur me një shtresë oksidi që së pari duhet të hiqet që pjesët të bashkohen në një.
5. Ka objekte ndëryjore që kalojnë nëpër sistemin tonë diellor
Objekti i parë ndëryjor (ISO) u zbulua në vitin 2017 dhe u quajt 'Oumuamua (ai e ka marrë emrin nga fjala Havajane "skaut"). Është një objekt i vogël i kuq (jo më i gjatë se 1000 metra dhe më i gjerë se 167 metra) që u formua në një sistem tjetër yjor. Ai udhëton rreth 500 milionë milje në vit dhe do të rihyjë në hapësirën ndëryjore në fund të viteve 2030.
6. Saturni do të notonte në ujë
Hipotetikisht, kjo është e vërtetë. Saturni është më pak i dendur se uji që do të thotë se nëse vendoset në një tas shumë të madh me ujë, ai do të notonte. Megjithatë, pasi Saturni është një planet i gaztë, vendosja e tij në ujë ndoshta thjesht do të shpërndante gazrat dhe qendra e tij e vogël shkëmbore do të fundosej në fund të tasit.
7. Jupiteri ka të paktën 79 hëna
Jo vetëm planeti më i madh në sistemin tonë diellor, Jupiteri gjithashtu ka më shumë hëna në orbitën e tij. Deri më tani, shkencëtarët kanë zbuluar 79 hëna, duke përfshirë më të madhin në sistemin diellor - Ganymede me një diametër prej 5,268 km (3,273.4 mi).
8. Do të duheshin 9.5 vjet për të ecur në Hënë
Me një distancë prej 400,000 kilometrash (250,000 milje) nga Toka, me një ritëm mesatar, do të duheshin mbi 83,000 orë, ose 9,5 vjet, për të ecur në Hënë.
9. Ekzoplanet që hedhin shi anash xhamit
Ngjyra blu e ndezur e një ekzoplaneti të madh HD 189733 b mund të duket bukur nga larg, por moti i tij është vdekjeprurës. Atmosfera përmban grimca silikate të cilat bëjnë që ajo të bjerë si shi xhami i shkrirë dhe me erërat që arrijnë shpejtësinë 8700 km/h (5400 mph) pra qelqi bie si shi anash!
10. Temperatura e hapësirës së jashtme është afër zeros absolute
Temperatura në hapësirë varet nga sa bosh është. Me atomet që kanë distanca të mëdha ndërmjet njëri-tjetrit, nxehtësia nuk do të transferohet lehtë dhe jeta vjen pothuajse në një pikë ndalese. Temperatura mesatare në zonat e hapësirës boshe është minus 270,15 C (minus 457,87 F). Kjo temperaturë nuk është larg nga zero absolute, e matur në minus 273,15 C (minus 459,67 F).
11. Dielli përbën 99.8 për qind të masës së sistemit diellor
Dielli është aq i madh sa do të vendoste një milion planetin Tokë brenda tij. Ai përbën 99.8 për qind të masës së gjithë sistemit tonë diellor dhe mban gjithçka brenda tij së bashku falë gravitetit të tij, nga grimcat më të vogla deri te planetët më të mëdhenj. Pavarësisht masës së tij të madhe, ylli është vetëm një top i gazit të nxehtë dhe do të ishte e pamundur të qëndronte mbi të.
12. Rreth 6000 satelitë rrotullohen rreth Tokës
Po bëhet goxha rrëmujë atje me gati 6000 satelitë që rrotullohen rreth planetit tonë. Megjithatë, nga këto, vetëm rreth 40 për qind janë funksionale.
13. Më shumë vrima të zeza sesa mund të numërojmë
Astrofizikanët kanë vlerësuar se ka një vrimë të zezë për çdo mijë yje që ekzistojnë. Duke marrë parasysh numrin mesatar të yjeve në një galaktikë dhe numrin e përllogaritur të galaktikave në universin e vëzhgueshëm, kjo bën një shifër vërtet astronomike prej 10 kuadrilionësh (ose 10 të ndjekura nga 15 zero) vrima të zeza në të gjithë universin!/M.K/dritare.net
