National Geographic: Udhëtimi rreth botës përfundon pas 135 vitesh
E Premte 7 Korrik 2023, 10:10
Dritare.net
Jemi në vitin 1984. Redaksia e revistës “National Geographic” ka ngarkuar fotografin Steve McCurry të depërtojë në Afganistan, ku ka nisur lufta me sovjetikët. Ndër fotot që dërgon McCurry është një foto e një vajze 12-vjeçare me një vështrim therës. Fotoja nuk do të jetë e disponueshme deri në qershor të vitit 1985, por një nga redaktorët e revistës do ta gjejë atë në një grumbull fotografish dhe do t'i bindë kolegët e tij që ta vendosin në kopertinën e revistës.
Ajo foto, me vajzën nga kampi i refugjatëve me sytë blu dhe vështrimin therës që të merrte frymën do të bënte histori. Ata sy do të preknin miliarda shpirtra anembanë botës dhe portreti do të bëhej, për shumë, fotografia më e famshme në historinë njerëzore. “Mona Liza e Botës së Tretë”, sipas disave. Dhe një simbol në duart e OKB-së, vullnetarëve, paqebërësve për refugjatët, fëmijëve të luftërave, një simbol për të drejtat e vajzave dhe simbol i Afganistanit në Perëndim.
Jo rastësisht, në ditëlindjen e saj të 125-të (në 2013) revista kishte të njëjtin portret me foton qendrore dhe titullin "Fotografia mund të ndryshojë botën". Këtë e dinin shumë mirë njerëzit e “National Geographic”. Se një foto dhe historia që e shoqëroi mund të ndryshojë botën. Dhe bënë histori. Ashtu si qindra (në mos mijëra) foto të “National Geographic”. Nga fotografia e parë e natës së kafshëve të egra në vitin 1906, deri te imazhi panoramik i Machu Picchu-t i vitit 1912, përpara gërmimeve të Bingham, deve që vrapojnë në panik për t'i shpëtuar puseve të naftës të djegura të Sadam Huseinit në Kuvajt, në Luftën e Gjirit, fotoja e parë e "Titanic", në një thellësi prej 3800 metrash dhe fotot nga universi i largët në të cilin jetojmë, përcjell dritare.net
Dhe nga vajza me hundën e prerë, te varrosja e një prej gorillave të fundit të mbetur në planet, portreti i Ojit, mumies 5000-vjeçare, nga thellësitë e oqeaneve deri në skajet e hapësirës, nga shpellat më komplekse deri në xhunglat më të paeksploruara, National Geographic i solli më shumë se 60 milionë lexuesit e tij më afër shkencës. Ajo i udhëtoi me thesaret e tij pamore në vende që nuk patën rastin t'i shihnin kurrë, ua hapi horizontet.
Fundi i sezonit
"Ndryshimet e personelit". Kështu e karakterizon vendimin zëdhënësi i revistës Chris Albert dhe garanton se këto "ndryshime të personelit nuk do të ndryshojnë aftësinë tonë për të bërë këtë punë, por do të na japin më shumë fleksibilitet për të treguar histori të ndryshme dhe për të takuar audiencën tonë, kudo është, në platformat tona të shumta." E vërteta e hidhur, është se ky vendim nuk është gjë tjetër veçse një tjetër masë për uljen e kostove të shpallura nga kompania mëmë e botimit, Disney, e cila po investon shumë në multimedia.
Veç kësaj, kjo është vala e katërt e largimeve dhe e fundit, pasi nuk ka mbetur askush, që nga viti 2015, kur nisën ndryshimet e aksionerëve në regjimin e pronësisë së revistës. Përveç redaktorëve, janë shkarkuar edhe fotografë. Pushimet nga puna janë intensifikuar gjatë nëntë muajve të fundit dhe Disney në shtator dëboi gjashtë redaktorë kryesorë në një riorganizim urgjent të operacioneve editoriale të revistës. Tani, kompania vendosi të shkurtojë kostot shtesë nga vetë revista.
"Ne do ta takojmë audiencën tonë aty ku ajo është." Këtu qëndron çelësi. Drejtuesit e kompanisë vendosën se preferohet që përmbajtja e “National Geographic” të jetë e disponueshme në platformat e abonimit të Disney vetëm si video dhe dokumentarë dhe që audienca të “peshkohet” nga rrjetet sociale. Veç kësaj, në platformat e rrjeteve sociale si Instagrami, ndjekësit e “National Geographic” janë miliona dhe... nuk kushtojnë asgjë. Duke qenë se do të kushtojnë shumë më lirë edhe profesionistët e lirë, të cilët tani do t'i shesin materiale revistës, disa nga numrat e së cilës shiten si flori sot pasi konsiderohen koleksionistë dhe disa nga lexuesit e saj, të cilëve u hapi dritare të reja njohurish në Hapësirë, në thellësi të oqeaneve dhe në pjesët më të padukshme të planetit, ata preferuan t’i mbanin ato. Ashtu si vetë “National Geographic”, numrat e parë të revistës më shumë se një shekull më parë i ruan në një dhomë të veçantë me kontroll të temperaturës, ndriçimit dhe lagështisë, larg syve dhe... duarve të njeriut.
Megjithatë, këto janë me pak interes për Disney, qëllimi i të cilit është të forcojë Disney+ në konkurrencë me platformat e tjera të abonimit dhe të kënaqë aksionarët e saj. Sepse ulja dramatike, pothuajse deri në lockout, e kostos me... eliminimin e redaktorëve të revistës nuk mund të justifikohet plotësisht me shifra. Po, kohët janë të vështira për revistat pasi publiku i gjerë preferon informacionin e shpejtë në internet dhe angazhimin në mediat sociale, por National Geographic nuk u shkatërrua saktësisht.
Sigurisht që nuk ishte në kulmin e saj në fund të viteve 1980, kur kishte mbi 12 milionë abonentë në SHBA dhe miliona të tjerë jashtë shtetit. Por para se të fillonin ndryshimet e aksionerëve dhe shkurtimet në stafin gazetaresk dhe fotografik, abonentët e saj arritën në 8 milionë. Dhe në fund të vitit 2022, pas "shpyllëzimit", revista kishte pak më pak se 1.8 milionë abonentë.
Në fund të fundit, ky ishte qëllimi i Shoqërisë Kombëtare Gjeografike kur u themelua nga një klub akademikësh dhe elitistësh të pasur (mes tyre Alexander Graham Bell) në 1888, duke botuar numrin e saj të parë. Por kohët po ndryshojnë. Dhe ato ndryshojnë pavarësisht fytyrave dhe qëllimeve. Kështu, në fund të një epoke, kompania botuese e revistës (aksioneri kryesor është Disney) vendosi të shkarkojë 19 redaktorët e fundit, duke u mbështetur te profesionistët e lirë dhe të ndalojë shitjen e versionit të printuar në stendat e gazetave. Ajo do të jetë i disponueshme vetëm për abonentët.
E nesërmja!
Pyetja është se cila do të jetë e nesërmja për revistën historike pa asnjë redaktor. Drejtuesit e Disney janë ankuar se shitjet e revistave në stenda, kanë rënë vitet e fundit, duke përbërë vetëm një pjesë të vogël të 1.8 milionë abonentëve të saj. Por, nga ana tjetër, pranohet gjerësisht se valët e shumta të pushimeve nga puna dhe shkurtimet ndikuan në kontratat e revistës me disa gazetarë dhe fotografë që kontribuuan në tregimin vizual padyshim mahnitës.
Pra tani çfarë? Vetëm nëntorin e kaluar, drejtori i revistës, Nathan Lamb, kishte zbuluar se marka po përpiqet të modernizohet dhe planifikon të investojë më shumë në video në rrjetet sociale. Duke shpjeguar këtë, ai tha se kompania po përpiqet të zgjerojë gjurmën e saj digjitale dhe për këtë arsye të përfshijë më shumë video të shkurtra që do të publikohen në platforma si TikTok dhe Instagram Reels. Arsyetimi, në lidhje me Instagramin për shembull, është se suksesi (në kuptimin e miliona ndjekësve) i "National Geographic" në rrjetin social bazohet kryesisht në fuqinë e imazhit (foto) që duket se përputhet me filozofinë e tij, NatGeo. Për sa i përket TikTok, drejtuesit e revistës “panë” që videot shkaktojnë më shumë ndërveprim me audiencën, gjë që i bëri ata të mendojnë se duhet vënë theks në këtë, pasi mendojnë se ka shumë hapësirë për rritje.
Nëse ka një kopertinë të National Geographic që duhet të kualifikohet domosdoshmërish si ajo që shkaktoi "tërmetin" më të madh, ishte ajo e vitit 2006 me titull: "Ungjilli i Judës: Deshifrimi i sekreteve të një teksti 1700-vjeçar". Më 6 prill 2006, National Geographic Society njoftoi përfundimin e projektit të restaurimit dhe përkthimit që rrethon Ungjillin apokrif të zbuluar të Judës, një tekst i shekullit të 2-të i shkruar nga një sekt heretik gnostik. Një dokumentar rreth ungjillit u shfaq më 9 prill, të dielën e Palmës.
Faqja hyrëse e National Geographic për Ungjillin e Judës përmbledh interpretimin e tekstit:
"Ungjilli i Judës jep një pamje të ndryshme të marrëdhënies midis Jezusit dhe Judës, duke ofruar njohuri të reja për dishepullin që e tradhtoi Jezusin. Ndryshe nga tregimet në Ungjijtë kanonikë të Mateut, Markut, Lukës dhe Gjonit, në të cilët Juda paraqitet si tradhtar, ky ungjill i sapozbuluar e paraqet Judën duke vepruar sipas kërkesës së Jezusit kur ia dorëzon Jezusin Principatave.”
Zbulimi i ungjillit të humbur dhe veçanërisht interpretimi i asaj që thoshte se mund të ndryshonte përgjithmonë atë që dinim për krishterimin shkaktoi shumë reagime. Jo vetëm nga Vatikani, por edhe nga studiues të dalluar, të cilët akuzuan National Geographic Society për keqpërkthim, shfrytëzim komercial dhe “keqpraktikë shkencore”./Përshtati Dritare.net
