Shkencëtarët krijojnë embrione njerëzore nga ADN-ja e qelizave të lëkurës
E Martë 30 Shtator 2025, 19:07
Dritare.net
Shkencëtarët në Shtetet e Bashkuara kanë arritur për herë të parë të krijojnë embrione njerëzore në fazën e hershme duke manipuluar ADN-në e marrë nga qelizat e lëkurës së njerëzve dhe më pas duke i fekonduar ato me spermë.
Kjo teknikë mund të tejkalojë infertilitetin e shkaktuar nga mosha ose sëmundjet, duke përdorur pothuajse çdo qelizë të trupit si pikënisje për jetën. Ajo mund të mundësojë madje që çiftet e së njëjtës gjini të kenë një fëmijë të lidhur gjenetikisht.
Eksperimentet e kryera nga ekipi i Universitetit të Shëndetit dhe Shkencës në Oregon (OHSU) kanë treguar se nga 82 vezë funksionale të krijuara, disa u fekonduan dhe filluan zhvillimin embrional, megjithatë asnjë nuk kaloi fazën e gjashtë ditëve.
Prof. Shoukhrat Mitalipov, drejtori i Qendrës për Terapi Gjenetike dhe Qelizore Embrionale në OHSU, tha:
“Kemi arritur diçka që konsiderohej e pamundur.”
Teknika përdor bërthamën e një qelize lëkure, e cila përmban të gjithë kodin gjenetik, dhe e vendos brenda një veze dhuruese nga e cila është hequr ADN-ja origjinale. Pastaj, vezët i nënshtrohen një procesi të quajtur “mitomeiozë” për të eliminuar gjysmën e kromozomeve të tepërta, përpara fekondimit me spermë.
Megjithatë, metoda ka një nivel të ulët suksesi (rreth 9%) dhe nuk është ende e përfunduar, pasi vezët zgjedhin rastësisht cilat kromozome të ruajnë, duke rrezikuar shfaqjen e sëmundjeve gjenetike. Prof. Mitalipov thekson se nevoja për përmirësime është e madhe, por kjo teknologji mund të jetë e ardhmja për pacientët që nuk mund të kenë fëmijë.
Ekspertët vlerësuan këtë si një përparim të jashtëzakonshëm, por paralajmëruan se është e nevojshme një diskutim i hapur me publikun për të kuptuar implikimet etike dhe shoqërore të krijimit të embrioneve nga qeliza të trupit të njeriut.
Prof. Paula Amato nga OHSU shtoi:
“Përveç shpresës për miliona njerëz me infertilitet, kjo metodë mund të mundësojë që çiftet e së njëjtës gjini të kenë një fëmijë të lidhur gjenetikisht me të dy partnerët.”
Shkenca po ndryshon rregullat e prindërimit, duke ofruar mundësi që më parë dukeshin të pamundura, por nevoja për siguri dhe rregullore të qarta mbetet thelbësore./K.C/dritare.net
