Nga Fjorda Llukmani
Ndër udhëtimet më të bukura me avion ka qenë ky i fundit nga Vjena në Tiranë në kohën e shpërthimit të virusit që s’dua t’ia them as emrin. Avioni ishte pothuajse bosh dhe e zgjodha vetë karrigen ku të ulesha.
Duke qenë se jam e fiksuar pas gjeografisë e di pak a shumë rrugën që përshkon linja për në Tiranë pasi e kam bërë disa herë. Madje di dhe qytetet ku kalon sipër. Shqipërinë e njoh në pëllëmbë të dorës nga ajri, pasi e shoh shpesh në Google Maps. Zgjodha të qëndroj në krahun e majtë dhe me të vërtetë ia vlejti.
Shqipëria s’ka qenë kurrë më e pastër se kaq nga ajri. Jam habitur fare! E di nga e kuptova në këtë rast që kam arritur afër tokës shqiptare? Nga Liqeni i Shkodrës dhe vargmalet e Alpeve.
Në krahun e Malit të Zi, liqeni ka disa kallamishte e këneta, kurse në pjesën tonë me sa di unë s’ka aq shumë. Manastiri i Vraninjës është ndër më të vjetrit për shtetin malazez. Për të shkuar aty lidhesh me një rrip toke të ngushtë, e rrethohesh nga këneta.
Pak më poshtë më zuri syri ishujt e Krajës, një prej vendeve më të bukura që kam vizituar para dy vitesh. Madje dhe artikulli që shkrova për trevën shqiptare të lënë në harresë pati goxha bujë.
Ishujt e brigjet që dikur i vizitova me varkë e makinë, kësaj here po i shikoja nga ajri. Disa prej tyre janë me shkëmbinj e shkurre e kryesisht shtëpiza të lejlekëve që jetojnë në liqen.
Por Ishulli i Beshkës ka një manastir të cilën sot e quajnë serb, por në fakt është shqiptar. Nëse keni kuriozitet për të ditur më shumë për këtë zonë, ndiqni dokumentarin e veçantë të Marin Memës këtu. Me siguri poshtë meje ndodhej Ulqini, por nëse do të isha ulur në krahun e djathtë të avionit mund ta kisha parë. Te dritarja ime më shfaqet një lum i gjatë në formë gjarpëri.
Pashë pak breg deti dhe e kuptova që ishte Velipoja, e komplet rrjedha e Bunës. Duke ndjekur lumin kuptova ku është Kalaja e Rozafës, Mali i Taraboshit dhe Kopliku. Jemi vend shumë i vogël, por me një dinamikë natyre të paparë. U ngrita pothuajse në këmbë që të shikoja buzën e detit. Njoha direkt Rrjollin ku kam fjetur në kamper me disa mikeshat e mia një fundjavë.
Madje humbëm rrugën për të shkuar atje sepse Google Maps na e nxirrte ndryshe. Pas Rrjollit erdhi Rana e Hedhun që ngjan me dunat në shkretëtirë. Plazhi komplet bosh pa njerëz më ftonte të kridhesha në det, por avioni s’kishte stacion për të më hedhur diku aty.
Nga Shëngjini e Lezha kam kujtime tepër të bukura si fëmijë dhe tani e rritur. Tek sodisja gjirin m’u kujtuan mushkonjat e famshme të zonës. Në një ditë gushti isha veshur me streçe të gjata, e prap më hëngrën aq shumë sa më ngelën shenjë. 
Imagjino me rroba, pale ç’mund të bëjnë po të jesh si për plazh. Avioni po zbriste dhe çdo gjë dukej më afër. Plazhi i Kunës më bëri nostalgjike.
Pa hyrë brenda në kënetë është një pjesë ku bashkohen dy plazhe, e një pjesë të duket si ishull. Gjatë një pikniku me familjen, bashkë me kushërirën time dhe babin morëm dyshekun e ajrit e notuam pak minuta. Dolëm në bregun përballë (Ishulli i Kunës) e nuk kishte asnjë njeri tjetër. Mblodhëm shumë guacka e ndjeheshim si piratët e zonës.
Përballë meje ndodhej Kalaja e Lezhës dhe qyteti, të cilën e njoha nga pedonalja e re buzë përroit.
Ndyshe nga herët e tjera që e kam parë Shëngjinin nga kalaja, sot po shikoja kalanë nga Shëngjini. Vrisja mendjen ku mund të ishte Fishta, për të kuptuar vendodhjen e Mrizit të Zanave, por shikimi m’u turbullua. Tani mund të them që Lezha është një prej qyteteve që e kam parë në të gjitha dimensionet, lartë, poshtë, majtas apo djathtas.
Ndër fotot e fundit që shkrepa është dhe diku në Fushë Milot. Lumi Mat më ngjau me damarët e venat e gjakut të trupit të njeriut. Ura e famshme e Zogut më kujton çdo lloj videoklipi të lashtë shqiptar, apo fotografi nusesh që bëheshin këtu.
Po ashtu dhe Rruga e Kombit fillon në të djathtë drejt fare. Kjo zonë duket shëmtuar kur e bredh me makinë, ama tepër bukur nga ajri. Sa zili i kam zogjtë! Ardhjen në Tiranë e kuptoj kur shoh Krujën, e disa fabrika çimentosh aty pranë.
Në Fushë-Krujë s’ka ndonjë karakteristikë përveç autostradës drejt fare dhe shtëpive që përmbyten shpesh. Ama kjo zonë më bëri përshtypje pasi çdo tokë është e punuar. Mos të ketë gojë njeri të thotë se ne jemi popull përtac. Shiko sa bukur duken tokat nga ajri!
Zbres në Rinas me mbresat më të mëdha nga kjo shëtitje. Xhelozoja për Alket Islamin e gjithë çunat e Aeronautikës Shqiptare që shikojnë vendet nga tjetër këndvështrim. Kësaj here m’u duk sikur fluturova me private jet. Dajti dukej në pëllëmbë të dorës sikur e kisha aty pranë. Edhe ajri i Tiranës komplet ndryshe. Merrje frymë lirisht. E vetmja gjë që më shkonte në mendje tek zbrisja shkallët e avionit ishte: “Ia kemi marrë shpirtin tokës me kimikate, paska patur nevojë të marrë frymë.”/dritare.net
