Dy vajza të vrara në punë të tyre. Pse në Shqipëri është “aksident”, kur në Perëndim është “krim”?
E Martë 26 Gusht 2025, 13:01
Dritare.net
Editorial i Dritare TV
Dy vajza humbën jetën në punën e tyre, sepse një djalë i dehur u fut në korsinë e gabuar. Një ngjarje që na shokon, por që për fat të keq, në Shqipëri shpesh quhet “aksident”. Në Itali, Gjermani, Francë apo SHBA, nuk do të trajtohej kurrë thjesht si “aksident rrugor”, por si krim i rëndë.
Në Perëndim është “homicid rrugor”
Në Itali, Francë apo Gjermani, drejtimi i makinës nën efektin e alkoolit konsiderohet veprim kriminal, jo gabim njerëzor. Kur ka viktima, gjykohet si homicid rrugor, me dënime që shkojnë nga 10 deri në 20 vite burg. Në disa shtete të SHBA-së, mund të jepet edhe burgim i përjetshëm, sepse drejtimi i dehur shihet si zgjedhje e ndërgjegjshme për të vënë jetën e të tjerëve në rrezik.
Shoqëria reagon, shteti mban përgjegjësi
Në vendet perëndimore, raste të tilla tronditin opinionin publik. Mediat i japin jehonë, shoqatat e viktimave ngrihen në këmbë, politikanët dalin të dënojnë hapur ngjarjen.
Familjet e viktimave mbështeten me ndihmë financiare e psikologjike, dhe ngjarja shërben si shtysë për kontrolle më të forta në rrugë dhe për ndryshime ligjore.
Në SHBA, organizata si Mothers Against Drunk Driving kanë ndryshuar ligje të tëra duke e kthyer dhimbjen në betejë për siguri.
Në Shqipëri, dëshpërim dhe pastaj heshtje
Këtu shpesh mbyllet me një raport policie dhe me një fjali në media: “aksident tragjik”. Por në fakt nuk është aksident, është krim i pastër. Njësoj si të marrësh armën dhe të qëllosh në ajër në mes të qytetit. Sepse kur ulesh në timon i dehur, e di se je një armë e gjallë.
Thirrje për drejtësi dhe ndryshim
Dy vajzat që humbën jetën në punë të tyre nuk duhet të mbeten thjesht një statistikë. Ky rast duhet të tronditë jo vetëm opinionin, por edhe drejtësinë.
Ligji shqiptar duhet të jetë i qartë: drejtimi i dehur me pasojë vdekjen nuk është aksident, por krim.
Media: lot për viktimat, heshtje për fajtorin
Në Shqipëri, pas ngjarjeve të tilla, mediat vrapojnë te familjet e viktimave. Mikrofonët u futen në shtëpi, kamerat regjistrojnë lot, dhimbje, fotografi të fundit të vajzave. Publiku e sheh tragjedinë e tyre, por nuk mëson kurrë sa duhet për djalin që vrau: kush ishte ai, çfarë familjeje kishte, çfarë lekësh që bleu makinën, çfarë pune bënte.
Ndërsa viktimat mbeten të ekspozuara në çdo detaj, autori mbulohet me mister. As policia, as institucionet nuk japin shpjegime të plota.
Çfarë bën media në Perëndim
Në Itali, Gjermani, Francë apo SHBA, mediat nuk ndalen vetëm te familjet që vajtojnë. Ato shkojnë te pyetjet e opinionit publik: kush ishte shoferi, si kishte marrë patentën, pse nuk ishte ndaluar më parë, çfarë institucioni dështoi. Shpesh gazetarët gërmojnë në historinë e autorit, ekspozojnë shkeljet e mëparshme, pyesin prokurorin dhe gjykatën, dhe e mbajnë çështjen gjallë derisa të ketë një proces dhe një dënim real.
Heshtja që vret dy herë
Kur viktimat shndërrohen vetëm në lajme të trishta, dhe fajtorët zhduken nga qarkullimi mediatik, ne si shoqëri i vrasim dy herë. Sepse i lëmë pa drejtësi, dhe pa zë. Dhe shohim me fatalizëm se si një tjetër shofer i dehur nesër do të marrë jetë të tjera./ dritare. net
