Nga Dhoksena Qoku
Do të doja shumë t’ia filloja me shprehjen e zakonshme “I dashur ditar...”, por fatkeqësisht nuk e filloj dot kështu. Të gjithë shkruajnë në ditar për jetën e tyre, por unë nuk flas dot për diçka që nuk e fillova. Si për çudi mbaj mend shumë mirë. Diçka që është e fortë mbahet mend, ndaj atë bajonetë nuk kam për ta harruar.
Ishte 6 korrik 1943. Kisha vendosur që pas disa ditësh, të dilja në botë, të shikoja nënën time, për herë të parë, por nuk më lanë. Nëna me gjyshen ishin duke pastruar enët në kuzhinën e vjetër në krah të dhomës së oxhakut, siç e quante babai, ndërsa babai kishte dalë jashtë për të marrë dru në plevicën e vjetër disa hapa larg shtëpisë, kur dëgjuam një trokitje në derë. Nëna mendoi se ishte babai dhe gjyshja u ngrit ta hapte derën, kur dëgjuam ulërimën e saj e pastaj katër burra me armë u afruan drejt nesh duke bërtitur me një gjuhë që nuk e kuptonim. Ata iu afruan nënës dhe e goditën me grusht në fytyrë. Ajo u rrëzua në tokë dhe më pas ndjeva bajonetën që kaloi te barku i nënës e më pas arriti tek unë. U shkëputa nga nëna. Ishte një dhimbje therëse. Kur hapa sytë isha në një vend plot dritë dhe bardhësi. Aty pashë nënën dhe më pas babin dhe më pas gjithë ata njerëz që s’i njihja. Kur u rrita edhe pak e kuptova që isha në parajsë dhe se na kishin vrarë.
Edhe pse vitet kishin kaluar, e ndjeva dhimbjen e bajonetës që më shponte tej për tej. Nuk harroja, edhe ende nuk e harroj dot gjyshen të shtrirë përtokë me rrobat e lyera me gjak dhe atë burrin djall, që edhe pse e pajetë vazhdonte t’i ngulte bajonetën. Nuk harroj dot momentin kur goditën nënën me grusht dhe unë isha i pafuqishëm të reagoja. Këtu gjithsecili tregon historinë e vet. Dikush tregon si i vranë gruan para syve dhe vetë e shpuan tej për tej. Dikush tregon sesi bashkë me fëmijët u dogj i gjallë në shtëpi. Dikush tregon sesi e lanë të vraponte dhe kur mendoi se shpëtoi e qëlluan e filluan të qeshnin si hienat, kur kapnin prenë.
Ata nuk meritojnë as t’i quash hiena. Edhe kafsha më e egër ka shpirt, por ata jo. Vrisnin njerëz me bukë në gojë, nxirrnin fëmijë me bajonetë nga barku i nënës e i ngrinin në ajër si trofe.
Dhe tani çfarë bëjnë? Vijnë me kollare, me kostum, me atë gjoja trishtim në fytyrë dhe kërkojnë falje e thonë se do ta zhvillojnë Borovën. Borova e borovarët, zhvillohen vetë, po mua...mua çdo më bëni? Më kërkoni falje. E zëmë se u fala. A më kthehet jeta? Po si mund të kërkoni falje?!
Falje që nuk më latë të merrja frymë, të shijoja diellin, lumturinë, buzëqeshjen?
E dini ju që tani do isha dhe në prehër do të mund të mbaja nipat dhe mbesat e mia. Mjaft u bëtë qesharakë. Mos më kërkoni falje. Nuk ju fal. Nuk dua të fal. Nuk mundem të fal. Për fajin tuaj s’mund të shkruaj ditar. Për fajin tuaj fjalët e mia mbeten fjalë të pathëna. Për fajin tuaj ditari im, mbeti i pashkruar...
*Maturante ne shkollën e mesme Petro Nini Luarasi, Ersekë, banore e Borovës dhe lindur në një familje, shumë anëtarë të së cilës, u vranë në 6 korrik 43, nga nazistët. Mes tyre, vdiq edhe një djalë i pa lindur./dritare.net
