Samiti i NATO-s. Analizë e ndikimit në Shqipëri dhe Ballkan
E Mërkurë 25 Qershor 2025, 12:12
Dritare.net
Qëndrimi i SHBA-së
Presidenti Trump ka dominuar agjendën me deklaratat e tij të forta për:
Goditjen ndaj Iranit, që ai e përshkroi si “zhdukje totale”, ndonëse inteligjenca amerikane e konsideron ndikimin vetëm të përkohshëm.
Paralelizmin me Hiroshima-n, një krahasim shumë i kontestuar.
Ndikimi për Ballkanin dhe Shqipërinë:
SHBA mbetet garantuesi kryesor i sigurisë në rajon. Retorika e ashpër e Trump ndaj Iranit dhe përfshirjes në Lindjen e Mesme mund të çojë në shkëputje të vëmendjes nga Europa Juglindore dhe t’i japë hapësirë aktorëve të tretë, si Rusia dhe Kina, për të rritur ndikimin e tyre në Ballkan.
Qëndrimi i Mbretërisë së Bashkuar (Keir Starmer)
Kryeministri i ri britanik Keir Starmer ka theksuar:
Mbështetje të palëkundur për Ukrainën
Zhvillim të politikave të përbashkëta të sigurisë në NATO
Mbajtjen e Britanisë si aktor kyç në sigurinë euroatlantike pas Brexit.
Ndikimi për Shqipërinë dhe rajonin:
Britania është një aleat aktiv në Ballkan – ka forcuar lidhjet me Kosovën, Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë, sidomos në çështje të luftës kundër krimit të organizuar dhe emigracionit të paligjshëm. Qëndrimi i Starmer për një politikë të jashtme më të moderuar dhe të koordinuar me BE-në mund të ndihmojë në rritjen e angazhimit britanik në rajon.
Mark Rutte – Sekretari i ri i Përgjithshëm i NATO-s
I sapozgjedhur në postin më të lartë të NATO-s, Rutte përfaqëson një qasje euro-atlantike të balancuar:
Ai kërkon bashkërendim më të madh mes SHBA-së dhe BE-së në sfidat globale.
Ka paralajmëruar për kërcënimin kibernetik dhe luftën hibride, sidomos nga Rusia dhe Irani.
Ndikimi për Shqipërinë dhe Ballkanin:
Rutte është njohës i mirë i rajonit dhe i proceseve integruese të Ballkanit Perëndimor. Ai mbështet forcimin e mbrojtjes kibernetike dhe investime në kapacitete mbrojtëse për aleatët më të vegjël, ku përfshihet edhe Shqipëria.
Temat kryesore me ndikim në Ballkan
1. Lufta në Ukrainë
Forcimi i NATO-s në krahun lindor sjell më shumë trupa dhe burime në Europë, por gjithashtu rrit rrezikun e përshkallëzimit të tensioneve në rajon, përfshirë Bosnje-Hercegovinën dhe Kosovën.
2. Irani dhe Lindja e Mesme
Çdo përshkallëzim në Lindjen e Mesme zhvendos vëmendjen dhe fondet e NATO-s – duke reduktuar përkohësisht mbështetjen për iniciativat në Ballkan, si trajnimi, investimet në infrastrukturë ushtarake dhe ndihma e inteligjencës.
3. Shpenzimet për mbrojtjen
Vendet anëtare janë nën presion për të shpenzuar të paktën 2% të PBB-së për mbrojtjen. Shqipëria aktualisht është pranë këtij objektivi, por përmbushja e tij kërkon shkurtime buxhetore në fusha të tjera ose mbështetje nga jashtë.
Çfarë përfiton ose rrezikon Shqipëria?
Përfitime:
Rritja e vëmendjes për sigurinë kibernetike, ku Shqipëria është objektiv i sulmeve të përsëritura.
Mbështetje për kapacitetet e NATO-s në Kuçovë dhe për rritjen e rolit strategjik të Shqipërisë në Adriatik.
Mundësi për trajnime dhe financime nga NATO për modernizimin e ushtrisë.
Rreziqe:
Nëse tensionet globale rriten, Ballkani mund të mos jetë më prioritet.
Rritja e shpenzimeve të mbrojtjes mund të vijë në kurriz të investimeve sociale.
Rrezik nga destabilizimi i rajonit përmes ndikimit rus apo iranian në Bosnje, Serbi dhe pjesërisht në Mal të Zi./L.F-dritare.net
