Dëshmia e ish-oficerit: Si e stërvitëm fshehurazi Adem Jasharin në Surrel me urdhër të Ramiz Alisë në vitin 1991
E Enjte 18 Dhjetor 2025, 18:06
Dritare.net
Në një rrëfim të jashtëzakonshëm dhe plot detaje historike për emisionin Dekalog nga Roland Qafoku në DritareTV, ish-pedagogu i Akademisë Ushtarake, Ylli Mici, ka zbardhur një nga kapitujt më pak të njohur, por vendimtarë të historisë moderne shqiptare: stërvitjen sekrete të grupeve të para të luftëtarëve të Kosovës në Tiranë, në vitin 1991.
Në qendër të kësaj dëshmie qëndron figura e Komandantit Legjendar, Adem Jashari, i cili, së bashku me 105 vullnetarë të tjerë, mori përgatitjen e parë ushtarake profesionale nën kujdesin e shtetit shqiptar, në një kohë kur rajoni po ziente nga fillimi i shpërbërjes së Jugosllavisë. Sipas dëshmisë së Micit, operacioni për stërvitjen e djemve të Kosovës ishte një ndërmarrje top sekret, e urdhëruar drejtpërdrejt nga Presidenti i asaj kohe, Ramiz Alia, pas një takimi strategjik me liderin e Kosovës, Ibrahim Rugova.
Ishte vjeshta e vitit 1991, një periudhë tranzicioni e brishtë për Shqipërinë, kur komunizmi po binte dhe pluralizmi sapo kishte nisur, por shteti shqiptar, ndonëse në vështirësi ekonomike dhe politike, mobilizoi strukturat e tij të mbrojtjes për t'i paraprirë rrezikut të luftës në Kosovë.
Mici tregon se stërvitja u zhvillua në zonën e Surrelit, në periferi të Tiranës, në një bazë logjistike të ushtrisë, larg syve të kureshtarëve dhe spiunazhit të huaj.
Oficeri Mici, i cili ishte përgjegjës për përgatitjen e zjarrit dhe njohjen e armatimit, përshkruan me emocione të forta takimin e parë me Adem Jasharin. Ai e portretizon Jasharin jo thjesht si një vullnetar të zakonshëm, por si një lider të lindur, me një fizik imponues dhe një karakter të heshtur, por jashtëzakonisht të vendosur.
Një nga provat më interesante që Mici paraqiti në studio ishte 'fletorja e shënimeve' të vitit 1991, një dokument autentik ushtarak ku regjistroheshin rezultatet e qitjes. Aty, emri i Adem Jasharit figuron i pari, me rezultate të shkëlqyera në të gjitha llojet e armëve, nga pistoleta te automatiku dhe mitralozi i lehtë. Këto shënime hedhin dritë mbi përgatitjen e lartë ushtarake që heroi i Kosovës kishte marrë vite para se të fillonte rezistencën e armatosur në Drenicë.
Intervista zbulon gjithashtu detaje logjistike dhe operacionale të panjohura më parë. Grupi i përbërë nga 106 djem, kryesisht nga Kosova por edhe nga diaspora dhe Maqedonia, iu nënshtrua një regjimi intensiv ushtarak që zgjati një muaj. Ata u trajnuan në taktikat e këmbësorisë, përdorimin e armëve të ndryshme, lëndët plasëse dhe marshimet e gjata. Mici thekson se ky grup nuk ishte thjesht një grumbullim njerëzish, por bërthama e asaj që më vonë do të njihej si Ushtria Çlirimtare e Kosovës. Mes emrave të stërvitur figurojnë edhe figura të tjera madhore si Ilaz Kodra, Sali Çekaj dhe Zahir Pajaziti.
Një moment kyç i rrëfimit është dekonspirimi i operacionit dhe ndërprerja e tij. Sipas Micit, pas dy grupeve të para, informacioni rrodhi te shërbimet sekrete jugosllave (UDB), kryesisht përmes arrestimeve të disa vullnetarëve që ktheheshin në Maqedoni. Kjo solli ndërprerjen e stërvitjes për grupet pasuese, për të evituar incidente diplomatike dhe rrezikimin e jetës së vullnetarëve. Megjithatë, efekti ishte arritur: Adem Jashari dhe bashkëluftëtarët e tij u kthyen në Kosovë të armatosur jo vetëm me automatikë 'Kallashnikov' të dhuruar nga shteti shqiptar, por mbi të gjitha me njohuri taktike dhe ushtarake që do të rezultonin vendimtare në vitet e luftës.
Rrëfimi i Ylli Micit shkon përtej aspektit ushtarak, duke prekur edhe dimensionin njerëzor. Ai tregon për vizitat e fshehta të Adem Jasharit në shtëpinë e tij në Tiranë, drekat e përbashkëta dhe bisedat e pakta por domethënëse. Mici kujton me dhimbje momentin kur mësoi për rrethimin dhe rënien heroike të Jasharëve në Mars 1998, duke e lidhur imazhin e heroit në televizion me djalin e ri, trupmadh dhe të heshtur që kishte stërvitur shtatë vite më parë. Kjo dëshmi shërben si një dokument i rëndësishëm historik, duke konfirmuar rolin institucional të shtetit shqiptar në themelet e lirisë së Kosovës, përtej retorikës politike të ditës.
