Gjithnjë e më shumë të rinj po preken nga kanceri kolorektal! 5 gjëra që duhen ditur
E Diel 19 Tetor 2025, 14:02
Dritare.net
Më përpara konsiderohej si një sëmundje që prek kryesisht të moshuarit, por kanceri kolorektal po shfaqet gjithnjë e më shumë në njerëz nën moshën 50. Shkalla e rasteve me moshë të re po rritet globalisht.
Ky trend është shqetësues sepse në shumë raste sëmundja zbulohet më vonë, kur shanset për trajtim dhe shërim janë më të kufizuara. Sipas Shoqatës Amerikane të Kancerit, rreth 20% e rasteve të reja tani diagnostikohen tek njerëzit më të rinj se 55 vjeç. Numri i rasteve në grupmoshën 20–40 vjeç është dyfishuar në dy dekadat e fundit.
Mjekët theksojnë se simptomat fillestare shpesh ngatërrohen me probleme të zakonshme të tretjes. Shenjat që duhen marrë seriozisht janë:
ndryshime të vazhdueshme në zakonet e zorrëve (diarre, kapsllëk),
ndjesi që zorra nuk zbrazet plotësisht,
gjak në jashtëqitje,
fryrje ose dhimbje barku pa arsye të qartë,
humbje peshe pa shpjegim.
Pse po ndodh kjo?
Shkencëtarët ende nuk kanë një përgjigje të qartë, por po shqyrtojnë disa faktorë të mundshëm:
Dieta perëndimore e pasur me ushqime të përpunuara dhe mish të kuq,
mungesa e aktivitetit fizik,
mikrobioma e zorrëve (bakteret e mira dhe të këqija në sistemin tretës) që ndikohet nga mënyra e jetesës,
ndotja mjedisore dhe kimikatet që ndikojnë në qelizat e zorrëve.
Çfarë mund të bëni vetë
Mbani një dietë të pasur me fibra (fruta, perime, drithëra integrale).
Kufizoni mishin e përpunuar dhe pijet e ëmbla.
Lëvizni çdo ditë, edhe 30 minuta ecje ndihmon.
Mos neglizhoni asnjë simptomë të zorrëve që zgjat më shumë se dy javë.
Bisedoni me mjekun nëse keni histori familjare të kancerit kolorektal./dritare.net
