Mënyra e përsosur për të zier një vezë, sipas shkencës
E Diel 9 Shkurt 2025, 11:11
Dritare.net
Është një nga faktet e padiskutueshme të jetës që është jashtëzakonisht e vështirë të ziesh një vezë në mënyrë perfekte.
Problemi është se e verdha dhe albumina (pjesa e bardhë e vezës) gatuhen në dy temperatura të ndryshme. E verdha kërkon një temperaturë prej vetëm 65 gradë celsius për t'u gatuar, ndërsa albumina ka nevojë për pak më shumë nxehtësi në 85 gradë celsius.
Prandaj, metodat konvencionale për gatimin e vezëve përfaqësojnë një kompromis midis këtyre dy të vërtetave në dukje të papajtueshme. Ziejeni një vezë në 100 gradë celsius dhe e bardha së shpejti do të mpikset, bashkë me të verdhën. Një metodë tjetër e gatimit të një veze, e njohur si sous vide, përfshin vendosjen e vezës në banja mari, në temperatura midis 60 dhe 70 gradë celsius për një orë. Kjo e bën të verdhën të lëngshme dhe të jetë e shijshme, por e bardha mund të jetë e pampiksur mirë.
Megjithatë, mos u shqetësoni, pasi studiuesit tani kanë zbuluar metodën perfekte për zierjen e një veze. Për më tepër, ata kanë treguar se rezultati është jo vetëm më i shijshëm, por edhe më i mirë për ju.
Në punimin e tyre të ri, studiuesit e udhëhequr nga Pellegrino Musto, një shkencëtar që punon në Këshillin Kombëtar të Kërkimit të Italisë në Pozzuoli, fillimisht simuluan procesin e gatimit të vezëve duke përdorur dinamikën e lëngjeve llogaritëse (CFD). CFD është shkenca e përdorimit të kompjuterëve për të parashikuar se si rrjedhin lëngjet dhe gazrat bazuar në ligjet fizike që i rregullojnë ato, të tilla si ruajtja e masës dhe energjisë.
Simulimet sugjeruan një metodë të re, e cila ka të ngjarë të jetë krejtësisht e panjohur për shumicën e kuzhinierëve amatorë, që mund të japë rezultate superiore. Qasja, të cilën autorët e quajnë gatim periodik, përfshin alternimin midis gatimit të vezës në një tigan me ujë që vlon dhe vendosjes së saj në një tas të vakët me temperaturë 30 gradë celsius. Për të marrë rezultatet më të mira, veza duhet të transferohet midis dy temperaturave çdo dy minuta për një kohëzgjatje totale prej 32 minutash.
Rezultatet treguan se vezët e gatuara në mënyrë periodike kishin një të verdhë të butë të ngjashme me atë të një veze sous vide. Megjithatë, ndryshe nga sous vide, albumina e bardhë nuk ishte e lëngshme dhe e papjekur, por kishte një konsistencë më të afërt me atë të një veze të zier tradicionalisht. Analiza kimike zbuloi se e verdha e vezëve të gatuara periodikisht përmbante më shumë polifenol./K.C/dritare.net
