Kur paraja kishte vlerë tjetër! Si e ndërtoi familja Turtulli, Parisin e vogël, në Korçë
E Mërkurë 3 Dhjetor 2025, 17:05
Dritare.net
Në një intervistë plot emocione për emisionin Shqip nga Rudina Xhunga në Dritare TV, shkrimtari dhe intelektuali i njohur korçar, Kristaq Turtulli, sjell një rrëfim të thellë nga Kanadaja, ku jeton prej më shumë se dy dekadash. Biseda me gazetaren Rudina Xhunga udhëton përmes kohës, duke lidhur lavdinë e dikurshme të Korçës aristokrate me realitetin e vrazhdë të tranzicionit shqiptar dhe sfidat e emigrimit.
Largimi nga Shqipëria nuk ishte një zgjedhje e lehtë për Turtullin. Ai kujton vitin e mbrapshtë 1997-ës dhe trazirat që pasuan, si momentin vendimtar që e detyroi atë dhe familjen e tij të kërkonin një jetë të re përtej oqeanit. Kanadaja, ndryshe nga shumë vende të tjera, i priti me krahë hapura. Turtulli përshkruan me mirënjohje sistemin kanadez, i cili u ofroi shkollim falas, mbështetje financiare dhe mundësi integrimi, duke e trajtuar atë si një qytetar të barabartë që ditën e parë.
Kjo qasje, vëren ai, është në kontrast të thellë me mentalitetin ksenofob që shpesh haset në vende të tjera. Megjithatë, thelbi i bisedës është rreth identitetit dhe trashëgimisë. Turtulli, pinjoll i një prej familjeve më të mëdha dhe më kontribuese të Korçës, sjell në vëmendje diferencën e madhe morale midis aristokracisë së vjetër dhe të pasurve të rinj të Shqipërisë. Ai evokon figurat e Thoma dhe Mihal Turtullit, bamirësve të mëdhenj që ndërtuan Liceun, bibliotekën, spitalin dhe shtëpinë e fëmijës në Korçë me paratë e tyre, të fituara me djersë dhe sakrifica ndër breza.
"Paraja vihet me gjak në brezni." thekson ai, duke kritikuar ashpër oligarkinë e sotme, e cila sipas tij, pasurohet përmes korrupsionit dhe trafiqeve, pa i kthyer asgjë shoqërisë.
Një moment prekës i intervistës është kur Turtulli rrëfen për jetën e tij në Kanada. Ndonëse një shkrimtar i vlerësuar dhe intelektual, ai nuk ngurroi të punonte për vite me radhë si oficer sigurie apo në punë të tjera të thjeshta për të mbajtur familjen me dinjitet.
"Unë nuk erdha këtu të shes mend, por të jetoj dhe të punoj.", thotë ai, duke dhënë një leksion të madh përulësie dhe force karakteri. Ai tregon se si fëmijët e tij sot janë të integruar dhe të suksesshëm, duke vërtetuar se sakrifica e prindërve ia ka vlejtur. Biseda prek edhe plagë historike, si djegia e Voskopojës dhe Vithkuqit.
Turtulli ngre pyetje të forta mbi shkaqet e vërteta të shkatërrimit të këtyre qendrave të qytetërimit, duke sugjeruar se përveç armiqve të jashtëm, xhelozia dhe provincializmi i brendshëm kanë luajtur një rol fatal. Ai bën thirrje për një rikthim te vlerat, te puna e ndershme dhe te dashuria për vendin, duke theksuar se korçarët, kudo që ndodhen, mbeten punëtorë, liridashës dhe me kulturë perëndimore. Kjo intervistë nuk është thjesht një nostalgji për të shkuarën, por një apel i fortë për të sotmen. Turtulli na kujton se pasuria e vërtetë nuk matet me vila dhe makina luksoze, por me atë çka lë pas për komunitetin dhe kombin. Rrëfimi i tij është një dëshmi e gjallë se fisnikëria nuk blihet, ajo trashëgohet dhe ruhet me fanatizëm, edhe kur je mijëra kilometra larg shtëpisë, duke punuar si 'security' në një aeroport kanadez, por me mendjen dhe zemrën gjithmonë në 'Parisin e Vogël' të Korçës./K/C/dritare.net
