Sallatat e paketuara, a duhen larë? Rreziqet që fshihen!
E Hënë 20 Tetor 2025, 21:09
Dritare.net
Sallatat e paketuara janë bërë pjesë tashmë e dietës sonë të përditshme. Në një botë që ndryshon me shpejtësi, hapja e një qeseje me perime të freskëta dhe të gatshme për t’u ngrënë duket si një shpëtim jete. Megjithatë, pas “pastërtisë” së tyre të dukshme dhe paketimit të përshtatshëm, shpesh fshihen rreziqe të vogla dhe të padukshme që mund të shkaktojnë infeksione të pakëndshme, dhe në disa raste serioze, të transmetuara nga ushqimi.
Pyetja që shqetëson gjithnjë e më shumë konsumatorët është: “Nëse shkruan ‘e larë dhe gati për t’u ngrënë’, a duhet ta laj përsëri?”
Sallatat e paketuara: Si prodhohen ato të "lara paraprakisht"?
Në industrinë ushqimore, zbatohen procese për të larë dhe dezinfektuar perimet para se të paketohen. Zakonisht, përdoret uji i pastër, tretësira klori ose acidi acetik, ndërsa paketimi bëhet në një mjedis me atmosferë të modifikuar, me qëllim zgjatjen e freskisë. Teorikisht, produkti arrin në raft "i sigurt". Megjithatë, realiteti i mikrobiologjisë është më i ndërlikuar.
Edhe me praktikat më të mira, procesi i larjes nuk i eliminon gjithmonë të gjithë mikroorganizmat. Gjatë rrugës nga fusha në frigorifer, produkti mund të ekspozohet ndaj një mori burimesh të mundshme ndotjeje, nga toka dhe uji i ujitjes, te duart e punëtorëve ose ajri në paketim.
Armiku i padukshëm
Studimet nga EFET dhe EFSA (Autoriteti Evropian i Sigurisë Ushqimore) tregojnë se sallatat e paketuara janë një mjedis i shkëlqyer për rritjen e mikroorganizmave patogjenë, siç janë Salmonella, Listeria monocytogenes dhe Escherichia coli (E. coli).
Gjethet e prera lëshojnë lëngje dhe lagështi që veprojnë si "ushqim" për bakteret. Edhe në 4°C në frigorifer, mikroorganizmat mund të shumohen me shpejtësi, duke rritur rrezikun e infeksionit deri në 2400 herë në disa raste. Listeria, për shembull, ka vetinë të rritet në temperatura të ulëta dhe të shkaktojë komplikacione serioze, veçanërisht tek gratë shtatzëna, foshnjat dhe të moshuarit.
Nuk është rastësi që EFET herë pas here ka vazhduar me tërheqjen e sallatave të paketuara për shkak të zbulimit të këtij bakteri specifik.
A duhet vërtet t’i lajmë sallatat e paketuara?
Po, pa qenë kjo përgjigje një ekzagjerim. Edhe pse prodhuesit janë përgjegjës për sigurinë mikrobiologjike të produkteve, larja në shtëpi mbetet një mburojë shtesë mbrojtjeje. Siç theksojnë organizatat ndërkombëtare, gjethet e sallatës duhet të shpëlahen gjithmonë me ujë të rrjedhshëm, edhe nëse paketimi thotë "të lara" ose "gati për t’u ngrënë".
Larja nuk ka pse të jetë e ndërlikuar, një shpëlarje e mirë me ujë të pastër, ose nëse duam, me pak uthull ose sodë buke, është e mjaftueshme për të hequr mikroorganizmat e mundshëm dhe mbetjet e pesticideve. Hapi më i rëndësishëm, megjithatë, është tharja, pasi lagështia që mbetet në gjethe krijon mjedisin ideal për rritjen e baktereve të reja. EFET rekomandon ruajtjen në temperatura nga 1°C deri në 5°C, ndërsa çdo rritje mbi këtë limit lejon që bakteret të shumohen.
Po aq e rëndësishme është edhe koha e konsumimit pas hapjes. Sipas EFSA-s, sallatat e freskëta duhet të konsumohen brenda 1 deri në 3 ditë nga hapja, gjithmonë të vendosura në frigorifer. Pas hapjes, produkti ekspozohet ndaj ajrit, duarve, enëve dhe ushqimeve të tjera, gjë që rrit shanset e kontaminimit.
Shumë konsumatorë supozojnë se sallatat e “lara paraprakisht” janë sterile. Megjithatë, larja industriale synon të zvogëlojë, jo të eliminojë, mikroorganizmat. Për shembull, nëse sallata lahet shumë shpejt ose nuk thahet mjaftueshëm, bakteret jo vetëm që mund të mbeten, por edhe të shumohen më lehtë në mjedisin me lagështi të qeses. Përveç kësaj, ekzistojnë mikroorganizma, siç janë lloje të caktuara të E. Coli, që “ngjiten” fort në sipërfaqet e gjetheve dhe nuk hiqen lehtë. Këto raste kërkojnë metoda më të forta dezinfektimi ose trajtimi termik, të cilat sigurisht nuk mund të aplikohen tek perimet e freskëta.
Udhëzime për konsum të sigurt në shtëpi
Lani gjithmonë duart para, duke përdorur enë dhe sipërfaqe të pastra.
Shpëlani gjethet në ujë të rrjedhshëm dhe thajini mirë.
Sallatën e ruajmë në frigorifer, jo në derë (ku ndryshon temperatura), por në raftet e brendshme.
Konsumojeni brenda 1-3 ditëve pas hapjes së paketimit dhe kurrë pas datës së skadimit.
Këto praktika, megjithëse të thjeshta, mund të bëjnë diferencën midis një vakti të shëndetshëm./dritare.net
