Kanceri i lëkurës/ Çfarë janë SPF dhe si të mbrohemi nga dielli!
E Shtunë 4 Qershor 2022, 16:04
Dritare.net
Është e rëndësishme të mbroni lëkurën tuaj sa herë që jeni jashtë, për shkak të rrezikut për të zhvilluar kancer të lëkurës. Rreth 90% e kancereve të lëkurës jo-melanoma dhe 65% e melanomave shoqërohen me ekspozimin ndaj rrezatimit UV nga dielli. Një nga mënyrat më të mira për të mbrojtur lëkurën tuaj është të aplikoni krem kundër diellit.
Pse dielli dhe nxirja janë të rrezikshme?
Rrezatimi ultravjollcë (UV) është pjesë e spektrit elektromagnetik (dritë) që arrin në tokë nga dielli. Ajo ka gjatësi vale më të shkurtër se drita e dukshme, duke e bërë atë të padukshëm për syrin e lirë. Ekzistojnë dy forma të rrezeve të dritës: ultraviolet A (UVA) dhe ultravjollcë B (UVB).
UVA- Ultraviolet A (UVA) është rrezja UV me valë më të gjatë dhe dëmton më shumë se rrezet UVB, sepse ato mund të depërtojnë më thellë në lëkurë dhe të ndikojnë në ADN-në e qelizave. UVA sulmon membranat qelizore dhe ndryshon proteinat në qeliza. Kur kjo ndodh, ndodhin ndryshime në nivelet e kolegjenit dhe elastinës në lëkurë, duke çuar në rrudha dhe varje të lëkurës. Përveç kësaj, ndryshimet në përbërjen e strukturës qelizore të lëkurës shkaktojnë dëme në enët e gjakut. Në lëkurën tuaj, rezultati është skuqje e vazhdueshme ose ajo që shpesh quhet "venat merimangë" - ato grupe të kuqe ose vjollcë të vijave të vogla të gjakut rreth hundës, faqeve dhe/ose në mjekër.
UVB- Ultraviolet B (UVB) është rrezja UV me valë më të shkurtër dhe absorbohet nga shtresa më e jashtme e lëkurës (epiderma). Ekspozimi i tepërt ndaj këtyre rrezeve bën që epiderma të prodhojë kimikate të quajtura ndërmjetës inflamatorë. Këto kimikate mund të depërtojnë poshtë shtresës së jashtme të lëkurës, në shtresën e mesme (dermis) dhe të ndezin enët e gjakut, të cilat më pas fryhen dhe e kthejnë shtresën e jashtme të lëkurës në të kuqe. Rrezet UVB ndikojnë gjithashtu në materialin gjenetik të lëkurës -- dhe ky dëmtim mund të çojë në kancer të lëkurës. Rrezet UVB dihet gjithashtu se ndikojnë në sistemin imunitar, duke ndërhyrë në aftësinë e lëkurës për t'u shëruar.
Si ndihmojnë kremrat kundër diellit?
Kremrat kundër diellit janë produkte që kombinojnë disa përbërës që ndihmojnë në parandalimin e rrezatimit ultravjollcë (UV) të diellit që të arrijë në lëkurë.
Çfarë është SPF?
SPF – ose Faktori i Mbrojtjes nga Dielli – është një masë e aftësisë mbrpjtëse të një kremi kundër diellit për të parandaluar dëmtimin e lëkurës nga UVB. Ja se si funksionon: Nëse duhen 20 minuta që lëkura juaj e pambrojtur të fillojë të skuqet, përdorimi i një kremi kundër diellit me SPF 15 parandalon teorikisht skuqjen 15 herë më shumë - rreth pesë orë. Shumica e kremrave kundër diellit me një SPF 15 ose më të lartë bëjnë një punë të shkëlqyer për t'u mbrojtur nga UVB.
Kush duhet të përdorë krem kundër diellit?
Kushdo mbi moshën gjashtë muajsh duhet të përdorë çdo ditë krem kundër diellit. Fëmijët nën moshën gjashtë muajsh nuk duhet të ekspozohen në diell – lëkura e tyre është shumë e ndjeshme ndaj përbërësve kimikë të kremrave kundër diellit si dhe ndaj rrezeve të diellit. Mbulojini ato me veshje dhe kapele mbrojtëse kur janë jashtë dhe krijoni hije me mbulesa mbajtëse/karrocash ose çadra.
Si e përdorni kremin kundër diellit?
Aplikoni 1 ons (rreth 2 lugë gjelle) krem kundër diellit në trupin tuaj. Jini bujarë me locionin tuaj! Kremrat kundër diellit duhet të aplikohen 15-30 minuta para ekspozimit në diell, pavarësisht nga moti, përpara ekspozimit në diell për të lejuar që përbërësi të lidhet plotësisht me lëkurën.
Riaplikimi i kremit kundër diellit është po aq i rëndësishëm sa vendosja e tij në radhë të parë , kështu që riaplikoni të njëjtën sasi çdo dy orë. Kremrat kundër diellit gjithashtu duhet të riaplikohen menjëherë pas notit, fshirjes me peshqir ose djersitjes së madhe. Mos harroni të mbroni veshët, hundët, buzët dhe majat e këmbëve.
A "bën keq" kremi kundër diellit?
Nëse kremi juaj ndaj diellit ka një datë skadence, mos e përdorni pas kësaj date. Në përgjithësi, kremrat kundër diellit janë krijuar për të qëndruar në forcën e tyre origjinale deri në tre vjet. Edhe njerëzit me lëkurë shumë të errët mund të digjen dhe të zhvillojnë kancer të lëkurës. Të gjithë duhet të mbrohen nga dielli .
A mjafton përdorimi i kremrave kundër diellit për të parandaluar kancerin e lëkurës?
Pavarësisht se çfarë kremi kundër diellit përdorni, një pjesë e rrezatimit kalon gjithmonë në lëkurën tuaj kështu që përdorimi i kremit kundër diellit vetëm nuk është i mjaftueshëm. Kur është e mundur, shmangni ekspozimin maksimal në diell (midis orës 10:00 dhe 15:00). Nëse dilni jashtë, kërkoni hije dhe vishni veshje mbrojtëse, duke përfshirë një kapelë dhe syze dielli./M.K/dritare.net
