Nga fjala, te plumbi: Çfarë na e ka “ndezur” kaq shumë fitilin?!
E Mërkurë 22 Tetor 2025, 21:09
Dritare.net
Nga Adrian Thano
Vrasjet e përsëritura si kjo e sotmja në Durrës, për motive absurde, nuk ndodhin thjesht nga një çast impulsiv. Poshtë fshihet një kulturë dhune, e heshtur, e toleruar, por edhe e ushqyer në vite. Sot, rrugëve të vendit ka një gatishmëri të frikshme për konflikt. Tensioni rri pezull, gati të shpërthejë për një shikim, një fjalë, një parkim. Nuk duhet as motiv, as arsye. Mjafton “hiçi”. Një shoqëri e tërë nuk di më “të flasë”.
Çështje temperamentesh? Jo, dështim tragjik me edukimin, i shtrirë në tri dekadat e fundit. Nuk kultivojmë vetëkontroll, respekt, ndjeshmëri e vlerë për jetën. Nuk po u mësojmë dot fëmijëve tanë se jeta nuk është një lojë me butona “reset”, por një përgjegjësi që fillon me veten dhe mbaron me tjetrin. Nuk po u mësojmë të mendojnë përpara se të flasin, të ndalin dorën para se të godasin. Jo nga frika, por nga kurajua dhe pjekuria.
Disa ditë më parë, u gjenda përballë një grupi të miturish që kryen një vjedhje në shëtitoren e Sarandës: Një prej tyre, gati m’u ngjit pas trupit, me kokën e ngritur lart gjithë krenari. Bënte lëvizje të duarve para barkut tim; imitim të goditjes me thikë. Toni i reagimit tim “po i prishte imazhin në lagje”.
“Emri” për këta fëmijë që të dhimbsen, fitohet jo me punë, por me vjedhje, dhunë, frikë. Ky “imazh” kokëbosh do të jetë nesër një kriminel real në titujt e mediave
Mësova më pas, se edhe në qytete të tjerë me turizëm të shtuar – grupe të miturish janë përfshirë në forma të ndryshme kriminaliteti: shantazhe, kërkesa shpërblyese për të kthyer sendin apo kafshën e vjedhur, dhunë verbale ndaj vizitorëve, etj. Kjo është një sfidë serioze për policitë lokale. Nëse nuk kanë plane të veprimit jo vetëm për të mbrojtur viktimat e mundshme, por edhe për rehabilitimin e këtyre fëmijëve, përpara se të hyjnë thellë në botën e krimit, kot kapardisen rrugëve me atë uniformë.
Kohët janë të vështira për shumicën. Familjet shqiptare janë nën trysni ekonomike e shpirtërore. Autoriteti i prindit ka rënë. Mësuesit janë të lodhur, të pambështetur, pa autoritet. Çfarë duhet bërë tjetër vec policisë? Zgjidhjet nuk ka nevojë t’i shpikim ne: Buxheti për edukimin të rritet; trajnime që nga klasa e parë; orë edukimi për kontrollin emocional dhe konfliktin (të detyrueshme këto në sistemin arsimor); këshillim familjar dhe ndihmë për prindërit e të rinjve problematikë; fushata të forta sensibilizuese, që ngrenë vetëdijen për pasojat e një çasti dhune!
Nëse politika nuk ka ndjeshmëri për këto për çfarë dreqin ka? Nëse nuk merret me këto, çfarë rëndësie ka atëherë, nëse janë 100, janë 140 apo janë 200 dështakët e pispillosur në atë sallën nga ku buron e rrjedh tëposhtë ligji dhe vendimmarrja?
Ajo që shohim sot është që politika, krerët e saj, kanë një radar cektinash. Edhe kur reagojnë për ngjarje të tilla – si më herët për një vrasje në shkollë – nuk reagojnë ndaj realitetit, por ndaj zhurmës në rrjete. Derisa kjo apo ajo ngjarje të bëhet “virale”, të qarkullojë në rrjete sociale me tituj tronditës apo video të rënda, ajo mbetet e padukshme.
Pra nuk është dhimbja që e nxit reagimin, por klikimet. Kjo është thellësisht oportuniste dhe sipërfaqësore.
Varësia ndaj rrjeteve sociale si barometër i reagimit politik është një tjetër tregues i shkëputjes së politikës nga realiteti. Nuk është rastësi që po betonohet ndërkohë edhe ndarja mes një elite të izoluar dhe një shoqërie gjithnjë e më të lodhur, të dhunshme dhe të zhgënjyer.
Nuk është çështje stili jete. Është krizë sociale që po fermenton. Harrojnë diçka. Ndoshta nuk e kuptojnë. Mund të ndërtojnë mure të larta rreth shtëpive të tyre, por nuk ka mur që i ndan dot nga pasojat e një shoqërie që shembet nën pabarazi, mungesë drejtësie dhe arrogancë politike. Aq më tepër kur shumica e këtyre të pasurve janë bërë të tillë jo prej zotësisë, por prej afërsisë me pushtetin. Fëmijët e këtyre apo fëmijët e politikanëve mund të studiojnë jashtë, por fëmijët e një vendi që sheh vetëm modele pasurimi tenderaxhinjsh bajatë, përmes korrupsionit apo “rrotullimit të sistemit”, do rriten me mllef, me neveri për punën dhe me një ndjenjë të thellë padrejtësie.
Dikush nga kjo gjeneratë do mbërrijë nesër edhe në dyert e vilave. Jo për t’u përshëndetur. Dhunën, arrogancën dhe varfërinë nuk i mbyll dot pas portash të blinduara.
Kur një shoqëri rritet në urrejtje dhe ndarje, askush nuk shpëton. As ata që sot i gënjen mendja.
