Në intervistën ekskluzive për Dritare TV, shkrimtarja e nominuar për Booker Prize, Ledia Xhoga, rrëfeu procesin e saj të krijimit – një proces që sipas saj nuk është aq teknik dhe i planifikuar, sa është i varur nga “demonët” e artit, siç i quan ajo.
Xhoga tregoi se kjo ide vjen nga tradita e lashtë, kur krijimtaria nuk mendohej si aftësi personale, por si një frymë e jashtme që viziton artistin.
“Grekët e lashtë e quanin ‘demon’. Jetonte jashtë njeriut. Vinte kur donte. Nëse vepra dilte e bukur, ishte merita e demonit. Nëse s’dilte, prapë faji i tij,” – tha Ledia për Rudina Xhungën.
Ajo shtoi se kjo mënyrë të menduari e lehtëson presionin:
“Edhe unë e kam nisur ta besoj. Nuk mund të detyrosh demonin të vijë. Ndonjëherë shkruan muaj dhe nuk del gjë. Ndonjëherë vjen papritur, në tren, në rrugë, dhe të jep librin.”
Ledia tregoi se romani i parë që shkroi, gjatë studimeve për shkrim në Texas, dështoi pikërisht sepse “nuk erdhi demoni”.
“E shkrova të gjithë romanin e parë dhe e lashë. E dija që nuk ishte ai. Nuk kishte ardhur demoni. Dhe nuk mjafton puna, nuk mjafton shkolla. Duhet momenti, duhet ai ‘zëri’ që s’e kontrollon dot.”
Ndërsa Keqkuptimi, libri që e çoi në listën e Booker Prize, erdhi krejt ndryshe:
“Kur e mbarova Keqkuptimin, e ndjeva që ‘ishte ky’. E ndjeva qetësinë e madhe që erdhi. Ajo qetësia vjen vetëm kur demoni ka qenë aty.”
Rrëfimi i Ledias për procesin e saj të punës është ndër më të veçantët që është dëgjuar nga një autore shqiptare në arenën ndërkombëtare. / Dritare.net
