Rrëfimi i dr. Qemal Alushanit: Sekretet e kryeqytetit të luftës, spitali nëntokësor dhe legjendat e Skraparit
E Mërkurë 26 Nëntor 2025, 18:06
Dritare.net
Në një intervistë të jashtëzakonshme për emisionin 'Dekalog' me gazetarin Roland Qafoku, Dr. Qemal Alushani, një nga ikonat e mjekësisë në Skrapar, zbulon detaje të pathëna më parë mbi historinë, mjekësinë dhe transformimin e Çorovodës ndër vite. Biseda nis me një zbulim tronditës mbi rëndësinë strategjike të Skraparit gjatë regjimit komunist. Dr. Alushani konfirmon se qyteti i vogël malor ishte projektuar të shërbente si 'Kryeqyteti i Shqipërisë në rast lufte'.
Ky status sekret justifikonte investimet e mëdha në infrastrukturën spitalore, e cila përfshinte ambiente nëntokësore, salla operacionesh dhe rezerva strategjike të paprekshme deri në vitet '90. Inaugurimi i spitalit në vitin 1973 nga vetë Mehmet Shehu, me urimin e famshëm 'E gëzofshi dhe mos u shtrofshi', shënoi një epokë të re për shëndetësinë në zonë. Dr. Alushani ndan me publikun rrugëtimin e tij atipik drejt bluzës së bardhë. Ndryshe nga studentët e zakonshëm, ai nisi Fakultetin e Mjekësisë në moshën 35-vjeçare, tashmë baba i tre fëmijëve, duke sfiduar burokracinë e kohës.
Ai rrëfen persekutimin administrativ që pësoi, duke u përjashtuar nga shkolla dhe duke u kërcënuar me arrestim nga prokuroria vetëm sepse dëshironte të arsimohej, një histori që dëshmon absurditetin e sistemit, por edhe vendosmërinë e individit. Mbështetja e bashkëshortes së tij, Lirisë, dhe ndërhyrja e figurave si Neshat Hysi, ishin vendimtare në këtë rrugëtim. Intervista hedh dritë edhe mbi figurat legjendare të Skraparit, nga bilbili i këngës polifonike Demir Zyko e deri te kirurgu i famshëm Profit Canaj.
Dr. Alushani tregon anekdota të rralla, si rasti kur Dr. Canaj kuroi dhimbjet e stomakut duke pirë raki direkt në fabrikën e prodhimit, apo shpjegimi mjekësor i teknikës së të kënduarit të Demir Zykos. Nuk mungojnë as detajet mbi transformimin urban të Çorovodës, nga një mulli i vetmuar te planet e arkitektit Sokrat Mosko, si dhe vizita e pazakontë një-javore e Enver Hoxhës në qytet. Përmes fotografive dhe kujtimeve, Dr. Alushani ndërton një mozaik të gjallë të jetës në Skrapar, duke prekur tema si bukuria e Kanioneve të Osumit, tradita e shenjtë e rakisë dhe pelegrinazhi në Malin e Tomorrit, duke e mbyllur me një mesazh për vlerat e trashëgimisë kulturore dhe njerëzore të kësaj treve./K.C/dritare.net
