Fluturimi i parë dhe shkolla e aviacionit sovjetik, kujtimet e ish-pilotit Hamza Koci
E Mërkurë 29 Tetor 2025, 18:06
Dritare.net
Rruga e Hamza Kocit drejt kabinës së një avioni luftarak nuk ishte një ëndërr fëmijërie, por një kthesë fati e frymëzuar nga një takim i thjeshtë. I lindur në një fshat të Kukësit, aspirata e tij fillestare ishte thjesht arsimimi. 'Qëllimi im ishte të vazhdoja shkollat për të pasur një arsim sa më të plotë,' shprehet ai.
Gjithçka ndryshoi kur, në moshën 10-vjeçare, ai pa një nxënës nga shkolla ushtarake 'Skënderbej'. 'Kishte rroba të bukura, me vija të kuqe anash si gjeneral. Thashë me vete, do mundohem të bëhem si ky,' kujton Koci. Ky imazh e shtyu të aplikonte dhe të shkëlqente në shkollën 'Skënderbej' në Tiranë. Gjatë vitit të fundit, në 1957, një vizitë nga shefi i Shtabit, Petrit Dume, ndryshoi përfundimisht kursin e jetës së tij.
Pas një diskutimi ku u theksua se jashtë shtetit shkonin më të mirët, u vendos që nga veriu i Shqipërisë, për herë të parë, të dërgoheshin studentë për pilot. Hamza Koci u bë kështu piloti i parë nga Kukësi që u dërgua për studime në Bashkimin Sovjetik, duke nisur një kapitull të ri dhe të jashtëzakonshëm në jetën e tij.
Për katër vite, Hamza Koci dhe 19 studentë të tjerë shqiptarë u përgatitën në shkollën elitare të aviacionit 'Çkallov' në Borisoglepsk të Bashkimit Sovjetik. 'Ishte një gëzim shumë i madh, sepse Bashkimin Sovjetik e quanim nënën e gjithë botës,' thotë ai në Deklaog, Dritare TV duke reflektuar mentalitetin e kohës.
Fluturimi i tij i parë, në dhjetor të vitit 1957, ishte një moment kyç. 'Ishte një fluturim prezantimi me ajrin,' shpjegon ai. 'Kur u kthyem në tokë, instruktori më pyeti se çfarë ndjeva. I thashë se mu duk sikur u hodha nga një lis i lartë.' Ky ishte vetëm fillimi i një programi intensiv stërvitjeje që zgjati katër vjet.
Studentët shqiptarë mësuan të pilotojnë avionë të ndryshëm, duke filluar me avionin me helikë Jak-18U dhe duke kaluar më pas te avionët e avancuar reaktivë si Mig-15bis dhe Mig-17. Me qindra fluturime dhe orë të tëra në ajër, Koci dhe brezi i tij u formuan si pilotë të aftë, gati për t'u kthyer dhe për t'i shërbyer forcave ajrore shqiptare./dritare.net
