Neuroshkencëtari: Sfida e njerëzimit, është të qenurit zot i vetes!
E Mërkurë 13 Shtator 2023, 11:11
Dritare.net
Dr Bessel van der Kolk njihet sot si Frojdi modern. Neuroshkencëtari flet për Kathimerini, për traumat, si mund t’i identifikojmë së pari, e mandej t’i trajtojmë. Për 80-vjeçarin sot, sfida e njerëzimit, është të qenurit zot i vetes.
Intervista
Në botën e sotme me zhvillim të shpejtë, trauma paraqitet si një epidemi dhe jo si një fenomen në rënie. Mbi këtë bazë, do të doja të dija se çfarë është trauma dhe si mund të diagnostikohet?
Trauma është të kesh një përvojë ku je plotësisht i humbur dhe i paaftë për të bërë asgjë për të ndryshuar atë që po ndodh. Është një ngjarje ose një seri ngjarjesh që mposhtin aftësinë tuaj mendore për t'u përballur. Një traumë mund të ndodhë me refugjatët që shohin fëmijët e tyre të mbyten dhe të cilët janë krejtësisht të pafuqishëm për të bërë diçka për të ardhmen e tyre. Prandaj, në thelb të traumës është ndjesia e pafuqisë fizike.
Si mund të diagnostikohet trauma?
Kur njerëzit traumatizohen, ata ndjehen të pafuqishëm, kanë frikë, zemërim. Pra, i gjithë sistemi i trurit ndryshon; megjithatë, sistemi vazhdon të reagojë sikur e kaluara ende është aktuale.
Ju theksoni ndikimin e traumës së fëmijërisë në mirëqenien e të rriturve. Si e formojnë shëndetin afatgjatë mendor dhe fizik përvojat e hershme si bullizmi?
Cilat strategji ndihmojnë fëmijët ose pacientët në përgjithësi të shërohen nga trauma?
Në fillim, njerëzit shërohen nga trauma duke u ndjerë të sigurt. Dhe të ndihesh i sigurt do të thotë që ndihesh fizikisht i sigurt dhe se e di se nuk do të ndëshkohesh për atë që thua. Dhe kështu, para së gjithash, një pjesë shumë e rëndësishme e trajtimit të traumës është të jesh në gjendje të thuash të vërtetën. Për shembull, në shumë raste të traumave në familje, abuzimit të fëmijëve dhe abuzimit të bashkëshortëve, njerëzit nuk mund të thonë se çfarë atyre u ka ndodhur. Dhe shpesh, institucione si kisha i ndihmojnë njerëzit të fshehin historitë. Pra, para së gjithash, ju duhet të pranoni realitetin dhe që njerëzit të mos ndëshkohen për të thënë të vërtetën. Kjo është çështja numër një dhe numri dy është që trupi juaj duhet të ndihmohet për të qenë i sigurt. Dhe kjo ndonjëherë mund të jetë shumë e ndërlikuar.
Si mundet shoqëria t'i trajtojë dhe të mbështesë më mirë individët që kanë përjetuar trauma komplekse ose zhvillimore?
Ajo që shoh se po ndodh në Amerikë është se njerëzit po ndërgjegjësohen ngadalë për realitetin e traumës. Kështu, mësuesit e shkollave në mënyrë ideale bëhen të vetëdijshëm se disa nga sjelljet e pahijshme të fëmijëve të tyre janë të rrënjosura në ngjarje traumatike, që do të thotë fëmijë që kanë qenë viktima ose dëshmitarë të dhunës në shtëpi. Pra, shumë mësues tani po kuptojnë se këta fëmijë janë të shqetësuar ose të mbyllur në klasë sepse janë të preokupuar me ngjarjet që u kanë ndodhur në shtëpitë e tyre.
Tradicionalisht, mënyra se si njerëzit na kanë qetësuar ka qenë përmes komunikimit dhe kontaktit fizik, duke folur me njëri-tjetrin, duke qenë ballë për ballë me njëri-tjetrin, duke dëgjuar atë që njerëzit kanë për të thënë dhe duke krijuar situata në të cilat njerëzit ndihen të sigurt. Shpesh, muzika luan një rol shumë të rëndësishëm për t'i ndihmuar njerëzit të ndjehen të sigurt. Të jesh në gjendje të përfshihesh në lëvizje ritmike me njerëzit e tjerë mund të jetë një mënyrë shumë e mirë për të rivendosur një ndjenjë kohezioni me njerëzit e tjerë.
Përfundimisht, më e rëndësishmja është njohja e simptomave të traumës dhe krijimi i një ndjenje sigurie. Pastaj mund të vazhdoni në procedurën e shërimit./L.F-dritare.net
