Dita Ndërkombëtare e Gruas u bë një ngjarje vjetore e njohur në vitin 1908, ku 15.000 gra marshuan në qytetin e Nju Jorkut duke kërkuar orë më të shkurtuara të punës, paga më të mira dhe të drejtën e votës. Clara Zetkin, hodhi idenë konferencën Ndërkombëtare të Grave Punëtore në Kopenhagë, për të pasur një ditë Ndërkombëtare për Gratë. Atje ndodheshin 100 gra nga 17 vende të ndryshme dhe ranë dakord unanimisht. Ajo u festua në 1911, në Austri, Danimarkë, Gjermani dhe Zvicër duke u përhapur pastaj në të gjithë vendet, informon dritare.net. Ideja fillestare e Clara Zetkin për një Ditë Ndërkombëtare të Gruas nuk kishte një datë të caktuar dhe nuk u formalizua derisa u zhvillua një grevë lufte nga gratë ruse në vitin 1917 për "bukë dhe paqe". Katër ditë pas grevës, qeveria e përkohshme u dha grave të drejtën për të votuar. Greva u zhvillua më 23 shkurt sipas kalendarit rus të asaj kohe, që me kalendarin evropian ishte data 8 mars.
Pse festohet Dita Ndërkombëtare e Gruas më 8 Mars?
Ideja origjinale e zonjës Zetkin për një festë ndërkombëtare nuk ishte e lidhur me një ditë të caktuar. Data e 8 marsit u zgjodh pasi gratë ruse kërkuan "bukë dhe paqe" gjatë një greve të kohës së luftës në 1917.
Katër ditë pas grevës, cari u detyrua të abdikonte dhe qeveria e përkohshme u dha grave të drejtën e votës. Sipas kalendarit Julian, i cili atëherë përdorej në Rusi, greva e grave filloi më 23 shkurt.
Në kalendarin Gregorian të përdorur në pjesën më të madhe të botës, kjo datë është 8 Marsi.
Si festohet Dita Ndërkombëtare e Gruas në mbarë botën?
Dita Ndërkombëtare e Gruas është një festë kombëtare në shumë vende. Në Kinë, shumë grave u jepet një gjysmë dite pushimi nga puna, siç këshillohet nga Këshilli i Shtetit. Mijëra ngjarje zhvillohen në mbarë botën, duke përfshirë marshime, biseda, koncerte, ekspozita dhe debate.
Në Itali, 8 marsi është dita e grave dhe lulet e mimozës janë dhurata më e zakontë sot. Shitjet e luleve në Rusi zakonisht dyfishohen rreth Ditës Ndërkombëtare të Gruas.
Në SHBA, marsi është muaji i historisë së grave. Çdo vit nderohen arritjet e grave amerikane.
Pse njerëzit veshin ngjyrën vjollcë për Ditën Ndërkombëtare të Gruas?
Ngjyra vjollcë nënkupton drejtësi dhe dinjitet. E gjelbërta simbolizon shpresën. E bardha përfaqëson pastërtinë, megjithëse ky është një koncept i diskutueshëm.
Këto ngjyra u përdorën nga Unioni Social dhe Politik i Grave (ËSPU), një grup i krijuar në Britani në 1903 për të luftuar për të drejtën e votës së grave.
Cila është tema e Ditës Ndërkombëtare të Gruas 2024?
Tema e OKB-së për vitin 2024 është "Investoni te gratë: Përshpejtoni përparimin", e cila synon të nxjerrë në pah rëndësinë e masave për barazinë gjinore.
“Konfliktet dhe rritja e çmimeve mund të bëjnë që 75% e vendeve të shkurtojnë shpenzimet publike deri në vitin 2025, duke ndikuar negativisht tek gratë dhe nevojat e tyre thelbësore”, paralajmëron OKB, informon dritare.net.
Pse aktivistët argumentojnë se Dita Ndërkombëtare e Gruas është e nevojshme?
Organizatorët thonë se dita ofron një mundësi për të kujtuar progresin e bërë, por edhe për të theksuar nevojën e të drejtave të grave në mbarë botën, si dhe efektet e dhunës dhe abuzimit gjinor.
Në 12 muajt e fundit, gratë në Lindjen e Mesme, Afganistan, Iran dhe Ukrainë kanë luftuar për të drejtat e tyre mes luftës dhe dhunës.
Sipas Indeksit Global të Hendekut Gjinor 2023, i publikuar çdo vit nga Forumi Ekonomik Botëror, asnjë vend nuk ka arritur ende barazi të plotë gjinore. Aty paralajmërohet se ka të ngjarë të duhet më shumë se një shekull para se kjo të arrihet në të gjithë globin.
A ka një ditë ndërkombëtare të burrave?
Dita Ndërkombëtare e Burrave mbahet më 19 Nëntor që nga vitet 1990.
Ngjarja nuk njihet nga OKB-ja, por festohet në më shumë se 80 vende në mbarë botën, përfshirë Britaninë e Madhe.
Sipas organizatorëve, kjo ditë fokusohet në "vlerat pozitive që burrat i sjellin botës, familjeve dhe komuniteteve të tyre".
Ai synon të nxjerrë në pah modelet pozitive, të rrisë ndërgjegjësimin për mirëqenien e burrave dhe të përmirësojë marrëdhëniet gjinore./L.F-dritare.net
