Studiuesit: Shqiponjat, prag zhdukjes. Pa to kafshët e ngordhura do të përhapin baktere!
E Premte 23 Shkurt 2024, 11:11
Dritare.net
Shqiponjat janë drejt zhdukjes për shkak të shumë problemeve që lidhen me mjedisin, kanë paralajmëruar studiuesit, duke theksuar se këto të fundit janë një nga ricikluesit më të mëdhenj të natyrës. Afrika Sub-Sahariane është shtëpia e katër llojeve të shkaba të rrezikuara në mënyrë kritike dhe në Afrikën e Jugut, një grup jofitimprurës i ruajtjes dhe rehabilitimit i quajtur VulPro po punon për të mbrojtur këta zogj magjepsës.
Muajin e kaluar, VulPro zhvendosi një përzierje prej 160 shkabash të Kepit dhe Afrikës me shpinë të bardhë 1,049 kilometra (652 milje) në shtëpinë e tyre të re në Rezervën e Lojërave Private Shamwari në Kepin Lindor. Masa vjen me shpresën për të plotësuar numrin e shkabave në natyrë dhe për të krijuar popullata të reja, duke reduktuar gjithashtu rrezikun që zogjtë e VulPro të bien viktimë e sëmundjeve në mjedisin me densitet të lartë të qendrës.
“Unë pata një mundësi të rrisja me dorë një shkab që e kemi ende sot”, thotë Kerri Wolter, themelues dhe CEO i VulPro.
Shkapat kanë evoluar, duke udhëtuar qindra kilometra në tufa, me shikim të shkëlqyer të aftë për të identifikuar kufomat deri në gjashtë kilometra (3.7 milje) larg. Sqepat e tyre janë të trashë dhe të fortë, dhe mund të heqin në mënyrë efikase një kufomë të madhe brenda disa orësh. Stomaku i tyre është jashtëzakonisht acid dhe i mbushur me enzima që nuk gjenden në speciet e tjera, duke i lejuar ata të tresin atë që kafshët e tjera nuk munden. Në një botë pa shkaba, kafshët e ngordhura natyrisht do të largoheshin më ngadalë nga mjedisi. Kjo do të rezultojë në një akumulim të baktereve të dëmshme dhe patogjenëve të tjerë që mund të çojnë në shpërthime sëmundjesh në popullatat njerëzore dhe shtazore, veçanërisht në vendet me sisteme të dobëta heqjeje, thotë studiuesi.
Ka edhe pasoja indirekte. Merrni Indinë, ku numri i shkabave ka rënë që nga vitet 1990. Qentë e egër kanë përfituar me më pak shkaba përreth, dhe si rezultat, vendi ka përjetuar një rritje të konsiderueshme të rasteve të tërbimit dhe vdekjeve në 20 vitet e fundit . Shkapat mbajnë një reputacion të keq, por kanë një rol thelbësor në shumë ekosisteme, duke parandaluar transmetimin e sëmundjeve te kafshët e tjera përmes konsumimit të kufomave nga ana e tyre. Megjithatë, në vend që të mbrohet si një aleat në luftën kundër shpërthimit të sëmundjes, shkaba e gjen veten të gjuajtur dhe të keqtrajtuar në pjesë të Afrikës. Një studim i botuar në fillim të këtij viti mbi grabitqarët e savanës afrikane, zbuloi se rrëmbyesit e mëdhenj (si shkaba) kishin përjetuar rënie dukshëm, dy herë më të rënda jashtë të zonave të mbrojtura.
VulPro synon të rrisë qëndrueshmërinë e llojeve të shumta të shkabave. Përpjekjet e fundit janë përqendruar te shkaba kokëbardhë, me një popullsi prej vetëm 3,685 të rriturish në mbarë kontinentin, dhe vetëm një përqindje e vogël e kësaj shifre në Afrikën e Jugut./M.K-dritare.net
