OKB: Nga breshkat te lakuriqët, speciet migratore gjithnjë e më të kërcënuara!
E Hënë 12 Shkurt 2024, 11:11
Dritare.net
Më shumë se një e pesta e specieve migratore nën mbrojtjen ndërkombëtare kërcënohen me zhdukje, duke përfshirë pothuajse të gjithë peshqit nomadë, sipas vlerësimit të parë të ekspertëve të OKB-së. Nga balenat kurrizore te pelikanë dalmat, çdo vit, miliarda kafshë udhëtojnë me stinët në oqeane, tokë dhe në qiell. Por një raport i ri i Konventës për Ruajtjen e Llojeve migratore të Kafshëve të Egra (CMS) ka zbuluar se shumë specie migratore janë në rrezik të zhdukjes, të kërcënuara nga ndotja njerëzore, përhapja e specieve pushtuese dhe kriza klimatike.
Vlerësimi i kafshëve migratore që janë nën mbrojtje nga traktati zbuloi se 22% e 1,189 specieve të listuara në CMS kërcënohen me zhdukje dhe gati gjysma, 44%, po tregojnë rënie të popullsisë, me shumë nën presion të paqëndrueshëm nga humbja e habitatit dhe mbishfrytëzimi. Deri në 97% e peshkaqenëve në listë po përballen me një rrezik të lartë të zhdukjes, me popullsinë që ka rënë me 90% që nga vitet 1970.
Kafshët e egra mund të udhëtojnë distanca të mëdha gjatë migrimit, duke arritur kulmin në disa nga udhëtimet më dramatike të natyrës, të tilla si një milion kafshë të egra që udhëtojnë nga Serengeti në Tanzani në Maasai Mara në Kenia dhe salmoni i Paqësorit që kthehet në lumë për t'u shumuar në bregun perëndimor të SHBA. Gorillat dhe gati gjysma e të gjitha breshkave të mbuluara nga konventa rrezikojnë të zhduken, sipas analizës, ndërsa ato që përjetojnë rënie përfshijnë ato kafshë të cilat fluturojnë më shumë se 8000 milje pa ndalesë midis Alaskës dhe Australisë, lakuriq nate. Raporti vjen ndërsa qeveritë mblidhen për një samit në Samarkand, Uzbekistan për të diskutuar se si të mbrohen më mirë speciet migratore në botë. Sekretarja ekzekutive Amy Fraenkel i tha Guardian se prirja drejt rritjes së rrezikut të zhdukjes ishte një shkak i madh për alarm.
“Arsyeja pse speciet mbulohen nga konventa është sepse ato janë në telashe, nuk është për t'u habitur të zbulosh se disa prej tyre janë të rrezikuara. Problemi është tendenca: 44% e specieve të listuara janë në rënie dhe se rreziku në rritje i zhdukjes është diçka që zbatohet globalisht për speciet migratore. Tre në katër specie preken nga humbja e habitatit, shtatë nga 10 preken nga mbishfrytëzimi, që përfshin vrasjen e qëllimshme të specieve përmes gjuetisë ose helmimit, si dhe kapjen e rastësishme,” tha ajo.
Për të ruajtur ato dhe për të ndihmuar popullatat të rikuperohen, autorët e raportit rekomandojnë që infrastruktura njerëzore në rrugët kryesore të fluturimit, rrugët e notit dhe shtigjet e migrimit duhet të minimizohet. Ata thanë gjithashtu se duhet bërë më shumë punë për të kuptuar zonat që janë vendimtare për migrimet dhe për t'i mbrojtur më mirë ato. Megjithëse përpjekjet për ruajtje, 70 specie të listuara, duke përfshirë shqiponjën e stepës, shkabën egjiptiane dhe devenë e egër, kanë pësuar ulje të popullsisë gjatë 30 viteve të fundit. Inger Andersen, shefi i mjedisit i OKB-së, tha: “Komuniteti global ka një mundësi për ta përkthyer këtë shkencë të fundit në veprim konkret të ruajtjes. Duke pasur parasysh situatën e pasigurt të shumë prej këtyre kafshëve, ne nuk mund të lejojmë të vonojmë.”
Konventa mbulon speciet migratore që kërkojnë koordinim ndërkombëtar për të mbrojtur mbijetesën e tyre. Autorët e raportit identifikuan 399 specie migratore të kërcënuara që nuk janë të listuara në konventë./M.K-dritare.net
