Kur keni lindur? Ja çfarë ndikimi ka në rrezikun e obezitetit!
E Premte 11 Prill 2025, 21:09
Dritare.net
Në cilin muaj keni lindur? Një studim i ri i publikuar në Nature Metabolism tregon se përgjigjja e kësaj pyetjeje mund të ketë një ndikim befasues në rrezikun e obezitetit që mund të përballeni më vonë në jetë. Studiuesit zbuluan, në veçanti, se njerëzit e ngjizur gjatë muajve të ftohtë janë biologjikisht të predispozuar për të qenë më të dobët, falë rritjes së aktivitetit të një lloji specifik të yndyrës së trupit.
Sipas shkencëtarëve në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit Tohoku në Japoni, njerëzit e lindur në shtator, tetor dhe nëntor kanë tendencë të kenë më pak yndyrë rreth organeve të tyre të brendshme dhe një indeks më të ulët të masës trupore (BMI). Arsyeja? Rritja e aktivitetit të indit dhjamor kaf ose "yndyrës kafe", e njohur për kontributin e saj në djegien e kalorive.
Roli i yndyrës kafe në metabolizëm
Yndyra kafe ndryshon nga yndyra e bardhë në atë që djeg kalori për të prodhuar nxehtësi, një proces i njohur si termogjenezë. Kjo yndyrë luan një rol jetik në rregullimin e temperaturës së trupit dhe shpenzimin e energjisë. Studiuesit zbuluan se njerëzit e lindur midis mesit të tetorit dhe mesit të prillit, kur temperaturat mesatare janë më të ulëta dhe luhatjet ditore të temperaturës janë më të mëdha, treguan aktivitet dukshëm më të lartë të yndyrës kafe.
Analiza e tyre përfshinte 683 individë të shëndetshëm nga moshat 3-78 vjeç. Pjesëmarrësit u ndanë në dy grupe, bazuar në temperaturën mesatare dhe kushtet atmosferike në momentin e regjistrimit të tyre.
Studimi kap një ide interesante: tendencat tona metabolike mund të jenë të paracaktuara edhe para lindjes, të ndikuara nga faktorët mjedisorë të përjetuar nga prindërit tanë, veçanërisht baballarët, para konceptimit. Të rëndësishme janë gjetjet e hulumtimeve të mëparshme që mbështesin se ekspozimi ndaj të ftohtit mund të shkaktojë ndryshime molekulare në spermë, duke ndikuar në zhvillimin embrional në mënyra që i bëjnë pasardhësit më efikasë metabolikisht dhe përshtaten më mirë me klimat më të ftohta.
Duke komentuar gjetjet, Dr. Raffaele Teperino nga Qendra Kërkimore Gjermane për Shëndetin Mjedisor, vërejti: "Shëndeti i prindërve gjatë konceptimit dhe shtatzënisë mund të ndikojë në zhvillimin dhe shëndetin e pasardhësve."
Gjetjet e reja të kërkimit ofrojnë një perspektivë të dyfishtë: ato japin alarmin për ndikimet e mundshme të rritjes së normave të mbipeshës dhe ndryshimeve klimatike. Ekspertët argumentojnë se ndërsa temperaturat globale rriten, potenciali për reduktimin e aktivitetit të yndyrës kafe në brezat e ardhshëm mund të përkeqësojë tendencat e shtimit të peshës.
Sipas një analize të publikuar në The Lancet, parashikohet një rritje e normave globale të obezitetit deri në vitin 2050. Vetëm në Mbretërinë e Bashkuar, obeziteti te fëmijët e moshës 5-14 vjeç pritet të rritet nga 12,0% në 18,4% te vajzat dhe nga 9,9% në 15,5% te djemtë. Ekspertët e përshkruajnë këtë zhvillim si një "dështim të thellë tragjik social", duke theksuar nevojën urgjente për strategji të shumanshme për të luftuar mbipeshën, jo vetëm nëpërmjet dietës dhe stërvitjes, por edhe nëpërmjet të kuptuarit të faktorëve më të thellë biologjikë dhe mjedisorë që ndikojnë në shtimin e peshës./K.C/dritare.net
