I humbisni fjalët apo harroni gjërat e vogla? Nga cili çrregullim jeni në rrezik!
E Premte 8 Shtator 2023, 18:06
Dritare.net
Termi dëmtim i lehtë konjitiv mund t'ju ngatërrojë dhe nuk jeni vetëm. Shumica e të rriturve nuk janë të vetëdijshëm për gjendjen që prek më shumë se 18% të njerëzve mbi moshën 60 vjeç dhe mund të çojë në sëmundjen e Alzheimerit sipas një studimi të ri. Vlerësohet se në SHBA përqindja e atyre që nuk janë në dijeni të termit dëmtim i lehtë konjitiv tejkalon 80% të popullsisë.
Pacientët me dëmtim të lehtë konjitiv përjetojnë dëmtim të lehtë të kujtesës ose vështirësi në marrjen e vendimeve, por aktivitetet e tyre të përditshme mbeten të paprekura. Për shembull, ata mund të gatuajnë, të ngasin makinën, të mos çorientohen, të kujdesen për veten, të marrin ilaçet e tyre.
Lloji më i zakonshëm i dëmtimit të lehtë konjitiv është amneziku, ku pacientët nuk mund të kujtojnë informacionin e fundit, por lehtë përshkruajnë ngjarje autobiografike.
Mosha e pacientit është një faktor i rëndësishëm për diagnozën e saktë. Ekspertët shpjegojnë se çrregullimet e dëmtimit konjitiv duhet të jenë të papajtueshme me moshën e pacientit dhe plakjen natyrale që të vendoset diagnoza.
Një studim i Shoqërisë së Alzheimerit të Amerikës thotë se afërsisht 30% e atyre me dëmtim të lehtë njohës zhvillojnë sëmundjen e Alzheimerit brenda pesë viteve.
Për të fituar një kuptim të thellë të ndërgjegjësimit të amerikanëve për rënien e lehtë njohëse, Shoqata e Alzheimerit kreu një anketë (në internet dhe me telefon) me 2,400 të rritur dhe 801 mjekë në fund të vitit 2021.
U vu re se mbi 80% e pjesëmarrësve nuk ishin të njohur me termin dëmtim i lehtë konjitiv. Por kur u tha saktësisht se çfarë dëmtimi ishte, më shumë se 40% e të anketuarve shprehën shqetësimin se do ta përjetonin çrregullimin në të ardhmen.
Sipas gjetjeve të hulumtimit, shumica e të anketuarve ngatërruan dëmtimin e lehtë konjitiv me plakjen normale. Gjithashtu 85% thanë se do të donin të dinin në kohë nëse rrezikohen nga sëmundja në mënyrë që të merrnin masa për të shpëtuar gjendjen e tyre mendore.
Oksimoroni është se të njëjtët të rritur dukeshin ngurrues për të shkruar te mjeku nëse shfaqnin simptoma. Vetëm 40% u përgjigjën se do të informonin menjëherë mjekun e tyre në rast të simptomave të dëmtimit të lehtë konjitiv.
Arsyet për vonesën në kërkimin e këshillës mjekësore përfshinin frikën e një diagnoze të gabuar, zbulimin e një problemi serioz mjekësor ose pritshmërinë që simptomat "do të largoheshin".
Shumë faktorë kontribuojnë në shfaqjen e çrregullimit të rënies konjitive sipas hulumtimeve. Në fakt, disa nga faktorët e rrezikut janë të kthyeshëm, si p.sh. efektet anësore të barnave, gjumi i pamjaftueshëm, çrregullimi i ankthit, por edhe mosfunksionimi i tiroides. E njëjta gjë është e vërtetë në rast se çrregullimi bazohet në kushte patologjike si hipertensioni, kolesteroli i lartë dhe diabeti. Megjithatë, disa faktorë rreziku, si çrregullimi themelor neurodegjenerativ, përkeqësohen dhe sinjalizojnë rrezik më të madh me rritjen e moshës.
Ekspertët theksojnë se edhe nëse ideja për të vizituar mjekun na tremb, është hapi i parë dhe më i rëndësishëm në rast se vëmë re shenja të rënies konjitive te të dashurit tanë./K.C/dritare.net
