Temperatura e hundës zbulon nivelin e stresit. Studimi i ri britanik
E Hënë 13 Tetor 2025, 22:10
Dritare.net
Brighton, 13 tetor 2025 – Një grup psikologësh nga Universiteti i Sussex ka zbuluar se rënia e temperaturës së hundës mund të përdoret si një matës i besueshëm i nivelit të stresit. Zbulimi është bërë përmes një eksperimenti të pazakontë që kombinon psikologjinë dhe teknologjinë e imazherisë termike.
Në studim, vullnetarët iu nënshtruan një testi të qëllimshëm stresues: iu kërkua të mbanin një fjalim të improvizuar pesëminutësh dhe më pas të numëronin mbrapsht me intervale prej 17 përpara një paneli të panjohurish. Ndërkohë, kamerat termike regjistronin ndryshimet në temperaturën e fytyrës.
Rezultatet treguan se, në momentet e stresit akut, temperatura e hundës bie me 3 deri në 6 gradë Celsius, për shkak të ndryshimit të qarkullimit të gjakut – një reagim natyror i sistemit nervor që përgatit trupin për rrezik.
“Edhe te personat e mësuar me situata stresuese, si gazetarët apo folësit publikë, vërehet i njëjti reagim biologjik. Kjo e bën ‘uljen e temperaturës së hundës’ një tregues të fortë fiziologjik të stresit,” shpjegon prof. Gillian Forrester, drejtuesja e projektit.
Një mjet i ri për matjen e stresit dhe shëndetit mendor
Sipas studiuesve, kohëzgjatja e “rënies termike” dhe shpejtësia e rikuperimit mund të përdoren për të vlerësuar aftësinë e individit për të përballuar stresin.
“Nëse rikuperimi është i ngadaltë, kjo mund të sinjalizojë rrezik për ankth apo depresion,” shton Forrester.
Metoda është jo invazive dhe mund të përdoret edhe për foshnjat apo persona që nuk mund të komunikojnë, duke ofruar një mënyrë të re për të monitoruar stresin në mënyrë objektive.
Nga njerëzit te shimpanzetë
Në një zhvillim të pazakontë, ekipi i Sussex po e teston të njëjtën teknologji edhe në shimpanzetë dhe gorillat në strehimore, për të kuptuar më mirë gjendjen e tyre emocionale dhe për të përmirësuar mirëqenien e kafshëve të shpëtuara nga trauma.
Eksperimentet kanë treguar se shfaqja e videove me këlyshë shimpanzesh ka një efekt qetësues: temperatura e fytyrës së shimpanzeve të rritura ngrihet, duke treguar ulje të stresit.
“Kafshët nuk mund të na tregojnë se si ndihen, por kjo teknologji mund të na ndihmojë ta kuptojmë,” tha Marianne Paisley, një tjetër studiuese e projektit.
Kjo metodë inovative pritet të prezantohet publikisht më 18 tetor në eventin “New Scientist Live” në Londër, ku Prof. Forrester do të demonstrojë përdorimin e kamerave termike në matjen e stresit.
