Studiuesit zbulojnë për herë të parë bibliotekën e humbur të Çarls Darvinit!
E Hënë 12 Shkurt 2024, 10:10
Dritare.net
Për herë të parë që nga vdekja e tij në 1882, është zbuluar biblioteka mbresëlënëse e Çarls Darvinit në të cilën janë grumbulluar një mori librash dhe revistash të lexuara nga natyralisti anglez. Autori i veprave të shumta, Darvini është ndoshta më i njohur për librin e tij të vitit 1859, "Për origjinën e specieve", i cili prezantoi konceptin themelor shkencor të evolucionit në botë. Për nder të 215-vjetorit të ditëlindjes së Darvinit më 12 shkurt, ekipi hulumtues që qëndron pas projektit Darwin Online ka nxjerrë një katalog prej 300 faqesh që përmbledh 7400 tituj origjinalë dhe 13000 vëllime nga Darvini. Katalogu përfshin 9300 lidhje me kopjet e përmbajtjeve të bibliotekës që janë të disponueshme falas në internet, duke ftuar publikun të lexojë atë që lexoi Darvini.
“Kjo bibliotekë e plotë e Darvinit e lejon njeriun të vlerësojë më shumë se kurrë, se ai nuk ishte një figurë e izoluar që punonte vetëm, por një ekspert i kohës së tij duke u mbështetur në shkencën dhe studimet e sofistikuara dhe njohuritë e tjera të mijëra njerëzve. Në të vërtetë, madhësia dhe diapazoni i veprave në bibliotekë e bën të dukshme shtrirjen e jashtëzakonshme të kërkimit të Darvinit në punën e të tjerëve”, tha John van Wyhe, historian i shkencës në Universitetin Kombëtar të Singaporit.
Duke bashkuar një bibliotekë të humbur!
Kur Darvini ishte gjallë, ai mbajti shënime të përpikta të bibliotekës së tij, duke përfshirë një "Katalogu i Bibliotekës së Çarls Darvinit" prej 426 faqesh të shkruar me dorë, të përpiluar në 1875. Fillimisht pasi Darvini vdiq, biblioteka e tij u ruajt dhe u regjistrua. Por me kalimin e kohës, pjesa më e madhe e përmbajtjes së tij humbi ose përfundoi diku tjetër. Pasi morën letra nga studiues dhe publiku që pyesnin për tituj të veçantë nga biblioteka e Darvinit, kolegët e tij filluan projektin e tyre për ta rikrijuar atë virtualisht në 2007, citon CNN.
Dijetarët kanë hulumtuar jetën dhe veprat e Darvinit për më shumë se një shekull. Një nga elementët më të rëndësishëm në të kuptuarit e teorive të Darvinit janë botimet nga të tjerët që ai përdori në kërkimin e tij. Pavarësisht nga mbajtja e tij e disiplinuar e të dhënave, Darvini përdori mënyra të shkurtuara ose të paqarta për t'iu referuar revistave dhe broshurave në koleksionin e tij, me shumë shënime që mungojnë autorë, data ose burime. Ekipi i projektit kërkuan çdo copë letre të gjetur gjatë kërkimit të tij, duke shqyrtuar dokumentet dhe letrat e familjes të shkruara me dorë, fletoret e leximit të Darvinit, ditarët e gruas së tij dhe listat e studiuesve të shkruara një shekull më parë. Duke krahasuar të gjitha dokumentet, studiuesit gjetën mijëra tituj të panjohur më parë, duke përfshirë libra gjatë 100 viteve të fundit.
Një koleksion befasues!
Darvini kishte natyrshëm një mori titujsh të lidhur me interesat e tij kryesore shkencore, si biologjia dhe gjeologjia. Ai zotëronte një kopje të një artikulli të autorit të ornitologut Xhon Xhejms Audubon. Artikulli, i shitur në ankand në 1975, shërbeu si frymëzim pas një prej hetimeve të Darvinit gjatë lundrimit në HMS Beagle. Ai u punësua në 1831 si natyralist në bordin e anijes dhe udhëtoi rreth Amerikës së Jugut dhe ishujve përreth, duke përfshirë Galapagos, për të studiuar dhe mbledhur bimë dhe kafshë.
Darëin 200 imazh 1 kartë histori!
Ai zotëronte një kopje të "Eksplorime dhe aventura në Afrikën Ekuatoriale", autor i Paul Du Chaillu pasi zoologu u bë i pari evropian që përshkroi gorillat në natyrë gjatë ekspeditave në Afrikë në vitet 1850. Koleksioni i Darvinit përfshinte gjithashtu një periodik gjerman që zbuloi fotografitë e para të botuara të baktereve në 1877. Por biblioteka e natyralistit përmbante turma, duke shfaqur etjen e tij për njohuri. Darvini lexoi gjithashtu filozofë, si John Stuart Mill dhe Auguste Comte dhe kishte një numër veprash rreth psikologjisë, fesë, artit, historisë, udhëtimeve, bujqësisë dhe mbarështimit dhe sjelljes së kafshëve.
Gati gjysma e librave janë shkruar në frëngjisht, gjermanisht, italisht, holandisht, danezisht, latinisht, spanjisht dhe suedisht, një zbulim befasues duke pasur parasysh se Darvini njihej si një gjuhëtar i varfër me vesh të keq për gjuhët. Eksplorimi i bibliotekës eklektike të Darvinit shfaq anët e ndryshme të shkencëtarit dhe do t'i lejojë njerëzit të fitojnë njohuri se kush ishte ai si person./M.K-dritare.net
.
