Studimi: 2 mosha specifike kur plakja rritet në mënyrë dramatike!
E Diel 19 Janar 2025, 16:04
Dritare.net
Nëse keni vërejtur se po ju dalin rrudhat, një siklet ose një ndjenjë e përgjithshme e plakjes që duket se ndodh brenda natës, mund të ketë një arsye shkencore pas kësaj. Hulumtimet tregojnë se plakja mund të mos jetë një proces i vazhdueshëm, gradual, por ndodh në të paktën dy faza të shpejta.
Një studim që përfshinte 108 pjesëmarrës monitoroi ndryshimet në përbërjen e tyre biologjike gjatë një periudhe që varionte nga një deri në gati shtatë vjet. Gjatë kësaj kohe, mostrat e gjakut dhe jashtëqitjes, së bashku me tamponët e lëkurës, gojës dhe hundës, mblidheshin çdo disa muaj.
Studiuesit analizuan 135,000 molekula të ndryshme, duke përfshirë ARN-në, proteinat dhe metabolitët, si dhe mikrobet , si bakteret, viruset dhe kërpudhat e pranishme në zorrët e pjesëmarrësve dhe në lëkurën e tyre. Është interesante se shumica e molekulave dhe mikrobeve nuk shfaqën ndryshime graduale në përputhje me plakjen kronologjike.
Hulumtimi, i cili monitoroi mijëra molekula tek individët midis moshës 25 dhe 75 vjeç, identifikoi dy ndryshime të lidhura me moshën që ndodhin rreth moshës 44 dhe 60 vjeç. Këto gjetje mund të hedhin dritë mbi arsyet pse probleme të veçanta shëndetësore, si çrregullimet muskuloskeletore dhe sëmundjet kardiovaskulare, priren të rriten në faza të caktuara të jetës.
“Ne nuk po ndryshojmë vetëm gradualisht me kalimin e kohës. Ka disa ndryshime vërtet dramatike.”, tha Prof. Michael Snyder, një gjenetist në Universitetin Stanford, i cili është edhe autori i studimit. “Rezulton se mesi i moshës 60-vjeçare është një kohë ndryshimesh dramatike, siç është fillimi i moshës 60-vjeçare dhe kjo është e vërtetë pavarësisht se në cilën klasë molekulash shikoni.”, shtoi ai.
Rritja e dukshme e ndryshimeve gjatë mesit të të 40-ave ishte e papritur. Fillimisht, studiuesit supozuan se këto ndryshime mund të ndikohen nga tranzicionet perimenopauzale te gratë, duke shtrembëruar rezultatet për të gjithë grupin. Megjithatë, të dhënat treguan se burrat në mesin e të 40-tave përjetuan gjithashtu ndryshime të ngjashme biologjike.
“Kjo tregon se, ndërsa menopauza ose perimenopauza mund të kontribuojnë në ndryshimet e vërejtura tek gratë në mesin e të 40-tave, ka të ngjarë që të tjerë faktorë më të rëndësishëm ndikojnë në këto ndryshime si te burrat, ashtu edhe te gratë.” tha Dr Xiaotao Shen, një ish-studiues postdoktoral në Shkollën Mjekësore të Stanfordit.
Faza fillestare e ndryshimeve përfshinte molekula të lidhura me shëndetin kardiovaskular, si dhe aftësinë e trupit për të përpunuar kafeinën dhe yndyrat. Faza pasuese përfshinte molekula të lidhura me rregullimin e sistemit imunitar, metabolizmin e karbohidrateve dhe funksionin e veshkave. Është interesante se molekulat që lidhen me plakjen e lëkurës dhe muskujve u zbuluan se ndryshonin gjatë të dyja fazave. Megjithëse studimet e mëparshme sugjeruan një rritje të mundshme të plakjes rreth moshës 78-vjeçare, kjo nuk mund të konfirmohej në hulumtimet e fundit pasi pjesëmarrësit më të vjetër ishin 75 vjeç.
Ky model përputhet me provat e mëparshme që tregojnë se rreziku për shumë probleme të lidhura me moshën nuk rritet gradualisht. Problemet si Alzheimer dhe sëmundjet kardiovaskulare tregojnë një rritje të madhe të rrezikut pas moshës 60-vjeçare. Disa nga këto ndryshime mund të ndikohen gjithashtu nga mënyra e jetesës ose faktorët e sjelljes./K.C/dritare.net
