Pse azbesti është i rrezikshëm kur gjendet në kozmetikë!
E Enjte 4 Dhjetor 2025, 20:08
Dritare.net
Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA) tërhoqi rregullin e propozuar që kërkonte metoda të standardizuara për zbulimin e azbestit në produktet kozmetike që përmbajnë talk, e publikuar në Federal Register më 28 Nëntor. Rregulla e propozuar, e publikuar fillimisht në dhjetor 2024 pritej të vendoste standardet e para të zbatueshme për testimin e kontaminimit me azbest në talkun kozmetik.
Çfarë është azbesti dhe pse është problem?
Azbesti është një grup mineralesh natyrale që mund të gjendet në natyrë pranë depozitave të talkut. Kur bën kontakt me trupin (p.sh. duke thithur pluhurin e kozmetikës), fibrat e azbestit mund të dëmtojnë mushkëritë dhe janë të njohura si karcinogjene – domethënë se mund të shkaktojnë kancer, përfshirë kancerin e mushkërive dhe mesoteliomën. Prania e azbestit në talk kozmetik është veçanërisht shqetësuese sepse konsumatorët shpesh nuk e dinë dhe e përdorin direkt në trup.
Fibrat mikroskopike – Azbesti përbëhet nga fibra shumë të holla që nuk shemben lehtë. Kur dikush i thith ose i gëlltit, ato fibra mund të ngjiten në mushkëri ose në indet e tjera.
Irriton dhe dëmton qelizat – Fibrat e azbestit mund të shkaktojnë inflamacion të indeve, çka i bën qelizat të dëmtohen ose të ndryshojnë mënyrën normale të rritjes.
Karcionogjen – Përdorimi afatgjatë ose ekspozimi ndaj azbestit mund të shkaktojë kancer, si kanceri i mushkërive ose mesotelioma (një kancer i rrallë që prek mushkëritë dhe membranat e tjera).
Sëmundje kronike të mushkërive – Ekspozimi i vazhdueshëm mund të shkaktojë sëmundje të përhershme të mushkërive si asbestozë, ku mushkëritë bëhen të shtrënguara dhe nuk funksionojnë mirë. Pikërisht për këtë arsye, prezenca e azbestit në talk (i përdorur për kozmetikë ose ushqim) është problem serioz shëndetësor, sepse mund të thithet nga përdoruesit e zakonshëm pa e ditur dhe të shkaktojë rrezik afatgjatë.
Në njoftim, FDA pretendoi se kishte arsye për të tërhequr rregullën e propozuar, bazuar në “prioritetet e Make America Healthy Again (MAHA) për të siguruar aditivë të sigurt në furnizimin amerikan me ushqim dhe barnave…”. Robert F. Kennedy Jr., Sekretar i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore (HHS), nënshkroi tërheqjen, duke theksuar rolin gjithnjë e më të madh të administratës në formësimin e politikave të sigurisë së kozmetikës nën ombrellën e shëndetit publik MAHA. Agjencia gjithashtu tha se vendimi për të tërhequr rregullën ishte një përgjigje ndaj komenteve publike që kishte marrë.
Dr. Nicolas Wentzensen, Zëvendës-Drejtor dhe Shef i Degës së Gjenetikës Klinike në Institutin Kombëtar të Shëndetit (NIH) dhe Institutin Kombëtar të Kancerit (NCI), vuri në dukje standardet të gabuar të industrisë për vlerësimin e azbestit në talk.
“Është shumë e vështirë të kuptosh se çfarë është asociacion i pastër i talkut dhe çfarë është i kontaminuar,” tha Wentzensen.
Ekspertët ranë dakord se dëshmitë shkencore tregojnë se talku është një karcinogjen potencial. Në 2024, Komiteti i Vlerësimit të Rrezikut i Agjencisë Evropiane për Kimikatet (ECHA) rekomandoi klasifikimin e talkut si karcinogjen dhe synon të ndalojë të gjitha produktet që përmbajnë talk deri në 2027./dritare.net
