Takimi që shëroi plagët! Vajza takoi babanë pas luftës!
E Shtunë 29 Nëntor 2025, 17:05
Dritare.net
Fundi i luftës nuk sjell gjithmonë paqe të menjëhershme, veçanërisht brenda mureve të shtëpisë. Pjesa e fundit e dëshmisë përqendrohet në dimensionin intim dhe psikologjik të kthimit të veteranëve. Më 15 nëntor 1945, në Pistoia bie zilja e derës.
Një burrë i panjohur, me mjekër të gjatë dhe i veshur me rrecka, qëndronte aty. Për familjen, ishte fundi i një pritjeje torturuese; për vajzën e vogël, ishte fillimi i një tronditjeje. Ajo kujton me detaje të gjalla frikën që ndjeu ndaj këtij "të huaji" që të gjithë e përqafonin, ndërsa nëna e saj qëndronte e ngrirë nga emocionet.
Reagimi i fëmijës duke bërtitur dhe duke pyetur "kush është ky burrë në krevat me mamanë" – është një ilustrim prekës i kostos sociale të luftës: ndarja e gjatë që tjetërson njerëzit më të afërt. Pajtimi erdhi përmes një objekti simbolik: një pjatë e thjeshtë me dy fëmijë të pikturuar, që babai kishte sjellë me vete. Për vajzën, ata fëmijë të pikturuar ishin "dhurata" që i ktheu babanë. Në vitet që pasuan, Carlo Tosi iu rikthye jetës civile, por hija e Shqipërisë mbeti gjithmonë prezente. Vajza e tij, tashmë e rritur, e mori përsipër misionin për të rindërtuar këtë histori, duke u indinjuar nga harresa institucionale në Itali ndaj sakrificave të Divizionit "Firenze". Ajo e mbyll rrëfimin me një mesazh të fuqishëm mirënjohjeje për popullin shqiptar, duke theksuar se pavarësisht pushtimit të padrejtë nga Italia fashiste, shqiptarët treguan një shpirt të madh duke shpëtuar jetën e babait të saj dhe të mijëra italianëve të tjerë. Ky hulumtim nuk është thjesht një biografi familjare, por një thirrje për të njohur tmerret e luftës dhe humanizmin që mund të lulëzojë edhe në kohërat më të errëta.
