Pëllumb Xhufi: Shqipërinë e Madhe nuk e bënë nazistët!
E Shtunë 29 Nëntor 2025, 11:11
Dritare.net
Në kuadër të 81-vjetorit të Çlirimit të Shqipërisë, historiani i njohur Prof. Pëllumb Xhufi sjell në Shqip nga Dritan Hila në Dritare TV një analizë të thelluar mbi Luftën e Dytë Botërore në Shqipëri, duke u bazuar në dokumente arkivore britanike, amerikane dhe italiane që hedhin dritë mbi të vërtetat historike shpesh të debatuara.
Në një intervistë të gjatë, Xhufi prek tema të nxehta si numri real i dëshmorëve, roli i Ballit Kombëtar, dhe historia e jashtëzakonshme e batalionit italian "Antonio Gramshi".
Një nga pikat kyçe të diskutimit ishte debati i përvitshëm mbi datën e çlirimit dhe numrin e dëshmorëve. Xhufi thekson se shifra prej 28,000 të rënësh nuk është një mit komunist, por një realitet i mbështetur nga intensiteti i luftës dhe dokumentet ndërkombëtare. Ai argumenton se Shqipëria radhitet ndër vendet me rezistencën më të fortë në Evropë në raport me popullsinë, një fakt i konfirmuar nga historianë të mëdhenj si Martin Gilbert.
Sipas Xhufit, përpjekjet për të zhvlerësuar këtë shifër apo për të thjeshtuar luftën partizane si një luftë ideologjike, janë një formë e revizionizmit historik që dëmton kujtesën kombëtare. Profesor Xhufi solli në vëmendje edhe një kapitull shpesh të anashkaluar: fatin e 20,000 ushtarëve italianë që mbetën në Shqipëri pas kapitullimit të Italisë në vitin 1943.
Ai përshkruan gjestin fisnik të popullit shqiptar, i cili, pavarësisht varfërisë dhe rrezikut nga nazistët gjermanë, i strehoi këta ish-pushtues nëpër shtëpitë e tyre. Më tej, ai detajon formimin e Batalionit "Antonio Gramshi", ku rreth 1,500 italianë u bashkuan me armë në dorë me partizanët shqiptarë, duke luftuar heroikisht deri në fund. Kjo aleancë e pazakontë dëshmon, sipas Xhufit, se lufta nuk ishte thjesht nacionale, por një përplasje e madhe vlerash antifashiste. Në lidhje me bashkëpunëtorët e fashizmit dhe mitin e "Shqipërisë së Madhe" nën nazistët, Xhufi ishte i prerë. Ai argumentoi se bashkimi territorial nën pushtimin gjerman ishte një iluzion dhe se dokumentet provojnë se Balli Kombëtar zgjodhi të bashkëpunonte me pushtuesin për të luftuar komunistët, një lëvizje që u dëbua moralisht edhe nga oficerët britanikë të kohës. Ai solli shembullin e bisedës mes Skënder Muços dhe oficerit britanik Kuelle, ku qartësohet pozicioni i aleatëve të mëdhenj: kush lufton nazistët është aleat, pavarësisht ideologjisë. Së fundmi, historiani ngriti alarmin mbi mënyrën se si historia po mësohet sot në shkolla, duke kritikuar qasjet sipërfaqësore që anashkalojnë thelbin e luftës antifashiste. Ai bëri thirrje për një lexim të historisë pa komplekse politike të ditës, duke nderuar sakrificën e atyre të rinjve, shpesh elita intelektuale e kohës, që dhanë jetën për liri. Për Xhufin, antifashizmi mbetet një vlerë themelore evropiane që duhet të mbrohet nga shtrembërimet e qëllimshme politike./K.C/dritare.net
