Rasti i Arbana Xharrës tregon për agjenden islamike te Erdoganit
Dritare.net
Nga Julio Rivera*
Vrasja e gazetarit Jamal Khashoggi në konsullatën saudite në Stamboll, Turqi, ka dominuar titujt globale gjatë muajve të fundit. Khashoggi, gjithashtu një ish-këshilltar i familjes mbretërore saudite i cili hyri në një mërgim të vetëshpallur në Shtetet e Bashkuara vitin e kaluar. Nga Amerika, ai kritikoi rregullisht politikat e princit të kurorës saudite Mohammed bin Salman në një kolumne mujore për Washington Post.
Khashoggi mendohet të ketë gjetur një hakmarrës tek Presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan, i cili u tha udhëheqësve botërorë në Samitin e G20 se ai kërkoi ekstradimin e vrasësve të Khashoggi. Presidenti turk kishte deklaruar në G20 se Princi i Kurorës Mohammed u dha udhëheqësve të botës një “shpjegim të pabesueshëm” të situatës.
Presidenti Donald Trump i referohet vrasjes së dënuar ndërkombëtarisht si “mbulesa më e keqe në histori” dhe ka sjellë diskutime mbi pasojat e mundshme, duke filluar nga kufizimet në shitjet e ardhshme të armëve në Arabinë Saudite, në një shkallë tjetër të mbështetjes amerikane në Arabinë Saudite ndërhyrje në luftën civile të Jemenit.
Ndërsa çështja e gazetarëve nën zjarr nga qeveritë hakmarrëse të pakëndshme me shqyrtimin e tyre ka marrë më shumë vëmendje nga shtypi kohët e fundit, një histori e një gazetari investigativ ka fluturuar kryesisht nën radarin.
Shumica e amerikanëve nuk janë të njohur me Arbana Xharrën, e cila ndau historinë e saj të tmerrshme. Xharra është një gazetare e mirënjohur nga Kosova – shteti më i ri në Evropë, i cili shpalli pavarësinë në vitin 2008 me mbështetjen e plotë të Shteteve të Bashkuara. Si rezultat i raportimit të saj, ajo është dashur të përballet me poshtërimin, kërcënimet dhe madje edhe sulmet fizike.
Që nga viti 2012, Xharra filloi një hetim 12-mujor mbi rritjen e ekstremizmit fetar pas rënies së socializmit në ish Jugosllavi. Ajo ishte një nga të parat që raportoi mbi ekstremistët islamikë që vepronin në Kosovë dhe në vendet e tjera të Ballkanit dhe lidhjet e tyre me organizatat terroriste.
Puna e saj ndihmoi në zbulimin e lidhjeve operacionale dhe financiare, duke ndihmuar përpjekjet e qeverisë për të trajtuar problemin.
Përveç se ka 73.000 ndjekës të Facebook, ajo është fituese tre herë e Çmimit të Programit të Zhvillimit të Kombeve të Bashkuara (UNDP) për artikujt e saj mbi korrupsionin në Kosovë në vitet 2006, 2007 dhe 2008. Xharra u nderua gjithashtu me një Bursë Ballkanike për Gazetari Përsosmëri në vitin 2012 dhe fitoi çmimin Ndërkombëtar të Gruas për Guximin e Sekretarit të Shtetit për ndarjen evropiane në vitin 2015.
Kohët e fundit, ajo është vërejtur për shkrimin e saj të gjerë në globalizimin e ekstremizmit fetar të financuar dhe ekzekutuar nga regjimi i Erdoganit në Ballkan dhe në të gjithë Evropën.
Artikujt e saj ekspozuan faktin se Erdogan ka financuar ndërtimin e një rrjeti të xhamive në Ballkan që synon ti përdorë si një mjet për përhapjen e Islamit Radikal. Ajo gjithashtu zbuloi se Erdogan ka përzgjedhur me dorë imamët turq për të drejtuar mësimin e Islamit për të ndikuar te të rinjtë. Raportimi i saj hetimor ka nxjerrë në pah faktin se Erdogan po manipulon ekonomikisht udhëheqësit e Ballkanit duke investuar në mënyrë të përzgjedhur në disa vende për të rritur fuqinë e tij rajonale.
Sipas Xharras, Erdogan përdor Agjencinë Turke për Bashkëpunim dhe Zhvillim (TIKA) dhe Drejtorinë e Çështjeve Fetare të Turqisë (Diyanet) për të zgjeruar ndikimin në Ballkan, ku ata kanë ndërtuar qindra institucione fetare. Kjo përfshin edhe premtimin për “Xhaminë Qendrore” 35-40 milionë dollarë në Kosovë dhe ndërtimin e një xhamie të ngjashme ekstravagante në një pronë 10.000 metra katrorë në Rrugën e Xhorxh W. Bushit në Tiranë, Shqipëri që tashmë po ndërtohet.
Kjo ishte vazhdimësi e Erdoganit për të siguruar që fonde të shumta kritike – duke përfshirë aeroportet, infrastrukturën, minierat dhe projektet e shpërndarjes së energjisë – financohen dhe menaxhohen kryesisht nga Turqia.
Hulumtimet i saj kanë ekspozuar përpjekjet e Erdoganit për të shtypur lëvizjen e moderuar islamike të udhëhequr nga Fethullah Gylen. Gyleni aktualisht jeton në mërgim në Shtetet e Bashkuara. Ajo gjithashtu ka shkruar gjerësisht në Diyanet dhe përfshirjen e saj në promovimin e agjendës islame të Erdoganit. Ajo thotë se organizata, e cila raportohet gjithashtu aktive në SHBA, shërben për të spiunuar qytetarët turq që kanë ikur nga Turqia anembanë botës.
Si rezultat i raportimit të saj të patrembur, Xharra filloi të merrte kërcënime jo vetëm nga objektivat e tregimeve të saj, por edhe nga njerëz me simpati ndaj Islamit radikal dhe Erdoganit.
Në një intervistë në Skype për këtë artikull të kryer në javën e Krishtlindjeve, e pyeta Xharrën rreth kërcënimeve të bëra kundër saj dhe familjes së saj, mënyrës se si autoritetet i trajtonin ato dhe ku mendon se fushata e influencës së Erdoganit është në fund të fundit. Lidhur me kërcënimet fillestare që ajo mori, Xharra tha, “Në fillim, unë nënvlerësova kërcënimet. Vetëm në një fundjavë në vitin 2015, mora mbi 200 kërcënime nëpërmjet mediave sociale “.
Ajo pretendon se pasi raportoi kërcënimet ndaj policisë, një oficer e pyeti se pse po shkruante vetëm për grupet islamike dhe jo edhe për grupet katolike.
“Policia duhej ta merrte deklaratën time, të mos e vlerësonte punën time”, tha Xharra.
Kjo valë kërcënimesh ndodhi si përgjigje ndaj reagimit të saj ndaj materialit propagandistik që u postua në internet dhe kishin target edhe dy fëmijët e saj.
Ndërsa vazhdoi të shkruante e të hetonte, një version i ri i Islamit Radikal filloi të përhapet brenda vendit të saj dhe vendeve të tjera kufitare. Si rezultat, ajo u pikturua si islamofobike në rajonin e saj të origjinës. Postimet e mediave sociale u përpoqën ta portretizonin atë si kundër agjërimit gjatë periudhës së Ramazanit dhe pohuan se xhaxhai i saj ishte i lidhur me ish regjimin serb që kishte vrarë shqiptarët etnikë.
Ajo u ballafaqua me një fushatë plotë urrejtjeje që u zgjerua përtej qytetarëve të thjeshtë, në këtë fushatë u përfshinte edhe figura politike. Ambasadori turk Kıvılcım Kılıç shkroi një letër të hapur kundër saj në fillim të vitit 2017, botuar në internet dhe, pak ditë më vonë, fotografia e saj u bë virale në mediat sociale si fytyra e jo vetëm lëvizjes anti-islame, por si një figurë e opozitës kundër politikës turke.
Kërcënimet nuk janë kufizuar vetëm ndaj Xharrës; e gjithë familja e saj është viktimë. Në shkurt 2017, ajo mori një mesazhi kërcënues përmes Facebook-ut që përmbante një fotografi të një viktime vrasjeje në terren dhe u shkrua “ne e dimë se sa shumë i doni fëmijët tuaj dhe ne do t’ju gjejmë”.
Kërcënimet kundër saj u intensifikuan në 2017 ndërsa ajo shkruante për përpjekjet e supozuara të Erdoganit për të përdorur institucionet fetare, shkollat dhe xhamitë në Ballkan për të zgjeruar ndikimin e tij. Disa javë pas kërcënimit ndaj fëmijëve të saj, Xharra gjeti një kryq të kuq ogurzi të pikturuar nga dera kryesore e banesës së saj. Një nga djemtë e saj e kishe parë vandalizmin kur u kthye nga shkolla.
Kur ajo raportoi për vandalizmin, ajo thotë se policia i tha asaj, “Nëse ata do të vrisnin ty, do të kishin bërë. Ata vetëm duan të trembin. ”
Tre javë më vonë, torturuesit e saj bënë më shumë se sa ta provonin ta trembnin.
Në maj 2017, Xharra pësoi një rrahje të rëndë në garazhin e saj të parkimit, duke kërkuar hospitalizim. Përsëri, thotë ajo, policia nuk bëri asgjë për të gjetur autorët: “Kjo dërgon një mesazh për gazetarët në vendin tim dhe në mbarë botën. Kjo është ajo që do t’ju ndodhë kur të filloni hetimin “.
Sulmi u raportua nga disa media ndërkombëtare, por policia nuk gjeti kurrë sulmuesit e Xharrës.
Ajo tani jeton në Nju Jork me dy fëmijët e saj, ku vazhdon të shkruajë për Turqinë dhe Islamin radikal në Ballkan.
“BE po nënvlerëson ndikimin turk nëpërmjet aktiviteteve fetare dhe xhamitë dhe shpërndarjet islamike që financohen nga Erdogan janë qendra për mobilizimin radikal politik”, thotë Xharra.
Ajo paralajmëron se amerikanët duhet të jenë të vetëdijshëm për agjendën e Erdoganit në Shtetet e Bashkuara, ndërsa nën Presidencën turke, Qendra Diyanet e Amerikës (DCA), një xhami dhe qendra islamike në Maryland u ndërtua jashtë Uashingtonit, D.C.
Përpjekjet e Erdogan për të bërë zemërim lidhur me vrasjen e Jamal Khashoggi qëndron në kontrast të thellë me mënyrën se si ai merret me raportim të sinqertë hetimor. Lajmi i kësaj jave për një xhami prej disa milionë dollarësh që do të financohet nga Turqia në Kosovë, vërteton integritetin dhe saktësinë e raportimit të Xharrës dhe frikën e “neo-otomanizmit”.
Arbana Xharra vazhdon të përqëndrohet në punën e saj pavarësisht nga kërcënimet dhe sulmet kundë saj, tani në shtëpi në Shtetet e Bashkuara.
*Autori i shkrimit, Julio Rivera është një strategist politik dhe biznesor, kolumnist, drejtor editorial për “Times” reagues dhe producent dhe bashkë-host i televizorit ‘Common Ground’ të Amerikës.